AMAZONIA
119
geüsurpeert, die soude als naer reden gebracht ende aengeleijt worden tot profijt
ende voordeel van de Compagnie.
2. Nu wat aengaet de gelegentheijt ofte vruchtbaerheit der voorszegde plaetsen,
gedrage mij aen mijne vorige overgeleghde relatie, die oock aenwijst de situatie ende
gestaltenisse derselve, alsoock aen 'tgene d'heer Johan de Laet135 in sijn Beschrij-
vinge van Brazil dies verhaelt.
[p. 18] 3. Ende nopende de profijcten en conqueste die nutertijdt aldaer jarelix
worden gemaeckt, bestaen in dese naervolgende gespecificeerde goederen en coop-
manschappen, die onder andere de voornaemste sijn en jaerelix als voorszegd in die
landen worden ghemaeckt ende gewonnen:
a. Eerstelick over de vijfthienhondert kisten suijcker.
b. Over de vijffduijsent rollen taback a 2 aroben136 de rolle, de meestendeel soo goet
zijnde als den besten Brasilische taback.
c. Ontrent hondert lasten cottoen.
d. Over de hondertduijsent aulnes137 ofte ellen cottoene linwaat.
e. Item, groote quantiteijt orane, anotte ofte sekere roode verwe, alsoo genaemt.
f. Eene goede quantiteijt van verscheijden hout, soo om te verwen als verwercken.
Ick verswijghe de menichte groenten, rijs, boonen, farine138 ende diergelijcke [p.
19] vruchten meer; behalvens nog 'tghene treffelicker is en in mijn voorszegde rela
tie geroert. Insonderheit is notabel wanneer men hetselve exploict soude willen in
't werek stellen, dat men de bequaamheit van den tijdt waerneme omme de meeste
goederen hierboven geroert aldaer gereet en vaerdich te vinden en meteenen af te
schepen, en connen alsoo lichtelick verovert worden. 'tWelck met Gods hulpe niet
en can missen.
4. Nu om bescheijdelicker aen te wijsen de profijete en voordeelen die van deselve
plaetsen naer veroveringe staen te verwachten, soo is vooreerst noodich in t korte
te verhalen ende noteren wat de conqueste van de Marignan in haerselven begrijpt,
ende wat bij deselve moet verstaen worden. De limiten ofte palen van de Marig
nan strecken haer tot in de riviere van d'Amazones tot aen seker dorp genoemt
Matrou139; 'twelck na de calculatie ofte rekeninge van de Portuguesen sijn wel twee-
hondert-ende-vijftich mijlen custe. Welcke lantstreke vermits hare vruchtbaarheit
overtreft [p. 20] in veele plaatsen die landouwen en provintiën van Phernambucq,
zijnde deurgaens en alomme besproeijt ende doorstroomt van ontelbare vischrij-
cke rivieren, en omcingelt met veele schoone vruchtbare eijlanden. Imant mochte
hierop vragen waerom dan daer sooveele suijekeren niet en worden gemaeckt als in
Phernambucq. d'Antwoorde is lichte, namentlick dat Phernambucq wel hondert-
ende-vijftich jaren is bewoont ende beplant geweest, ende Marignan niet boven
veertich jaren.
In 't begrijp van 'tselve lantschap sijn twee plaatsen die den naam voeren van steden;
d'een genaemt la Cividade140 de Marignan, sijnde de capitale hooftstadt, wel soo
groot als Paraijba; d'ander la Cividade de Gran Para, sijnde wat kleijnder en minder
betimmert en gepeupleert, ende sijn in 'tselve lantschap ontrent viertich aldee's ofte
indiaensche dorpen die onder subiectie sijn van de [p. 21] Portuguesen; behalvens
noch degene die tegens de Portuguesen oorlogen. Wat belanght de hoeven ofte
