De beoogde regio in globale beschrijving AMAZONIA 79 Ceara (met de hoofdstad Fortaleza) ligt halverwege Rio Grande en Maranhao. Het bestaat uit een hooggelegen fort aan de kust met een bezetting van twintig Portu gezen (A8). Het heeft een bezetting van ongeveer 25 man, en is een zeer vruchtbare plaats (BI). De afstand tot Sao Luiz bedraagt 100 Duitse mijlen (BI). Maranhao (Sao Luiz) ligt op een vruchtbaar delta-eiland. In de stad zijn 500 a 600 huizen, met 700 a 800 Portugese burgers en soldaten (A2). Het is de woonplaats van de gouverneur van heel Amazonia. Door zijn vruchtbaarheid en liefelijkheid is het eiland vergelijkbaar met de Hof van Eden; er zijn veel boomgaarden (A3). Het heeft een geschikte zeehaven (B3) voor schepen van ongeveer 100 last (D3). De meeste inwoners hebben tweede woningen op hofsteden en plantages buiten de stad (D6). De omtrek van het eiland bedraagt dertig mijl (D2). De wijdte van de vaarweg naar Sao Luiz bedraagt circa twintig mijl (D2). De verdedigingsforten stellen weinig voor (A2). Para (Belém). Het fort en de stad liggen op een heuvel aan de rivier. Belém telt ongeveer 300 a 400 huizen met ongeveer 500 Portugese burgers en soldaten (Al 1). Evenals Sao Luiz is het een open stad met een fort van palissaden met leem (B9). De Portugese inwoners verblijven meestal op hun plantages buiten de stad, of zijn op slavenjacht langs de Amazone (Dl7). De eerste naam van Belém was Presépio de Belém (Kribbe van Bethlehem). De door Van der Keere genoemde naam Mey- rippe kan daarom als aannemelijke verschrijving van Presépio worden aangemerkt (D16). De Amazone heeft een mondwijdte van zeventig mijl. In die monding liggen veel eilanden waarlangs men via vijf waterwegen kan binnenkomen (B8). De rivier ont springt in het land van Peru en zou toegang geven tot de Stille Zuidzee (B8). Vol gens geruchten zou de Tocantins via zijrivieren met Rio de Janeiro en de Rio de la Plata in verbinding staan (B9). Stroomopwaarts liggen de plaatsen Belém, Camuta en Gurupa; de afstand tussen Belém en Camuta bedraagt twintig mijl, en tussen Camuta en Gurupa zeventig (D21, D24/25). Van de noordkaap van de Amazone tot de noordelijke zijrivier Jarl bedraagt de afstand honderd mijl (B9). De Amazone is de vruchtbaarste en meest bevoorrechte plaats van heel Brazilië en West-Indië (Cl); de landouwen aan zijn oevers zijn vriendelijk en vruchtbaar als een aards paradijs (E9). Vroeger hadden ook Engelsen en Nederlanders hier hun plantages (E16/17). Als het project tot verovering van dat immense gebied zou slagen, zou de WIC volgens Morris haar gebied nu eens met 250 mijl (El8), dan weer met 400 kust- mijlen (Al 5) kunnen uitbreiden. Heel dat gebied werd door niet meer dan duizend weerbare Portugezen verdedigd (E21), die afhankelijk waren van de twijfelachtige loyaliteit van tienduizenden getiranniseerde indiaanse slaven en horigen (E21), en die vanuit de bossen bedreigd werden door ongetemde volkeren die 'in maniere als wilde beesten' leefden (Dl3), en 'groot, sterck en seer wreet van costuimen' waren (A4). Voor hun defensie beschikten de Portugezen over een paar armzalige fortjes met geringe bezettingen van hooguit twintig a dertig man, en in de regel bewapend met omtrent vijf, en zelden meer dan vijftien vuurmonden.

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 2013 | | pagina 81