AMAZONIA
93
soorten van hout als daer is brasilijhout, geelhout, letterhout, pockhout in extra
ordinaire abondantie, cedar ende menigerleij soorten om schepen ende huijsen te
timmeren. Daer is oock in Marian ende Para, gelijck oock d'heele custe dier ceën10,
groote menichte van wiet11 oftewel blaren van sekere kleijne boomkens die een seer
puer indigo geven, gelijck niet lange voor mijn vertreck van daer is uutgevonden
ende geapprobeert gheweest bij een Roger Freije12, Engelsman; ende naer desselfs
vertreck bij eenige andere, sulx dat men jaerlicx groote abondantie daer soude con-
nen maken ende vervoeren.
[p. 07} Nu wat aengaet de vivres ofte lijfftocht, die isser in abondantie, te weten
van vee als coijen13, varekens ende boeken, en eenighe paerden om te wereken;
van wilt vee ende gedierten als wilde varekens, swijnen, harten, hinden, hasen,
conijnen, armodillen14, landtschiltpadden en veel andere gedierten. Oock hoen
ders; kalckkoenen en sekere vogel gelijck een pauwe genaemt moutoe15; torteldui
ven in groote menichte, ende veel andere soorten hier te lande onbekent, ende te
lanck om verhalen. De rivieren overvloeijende meer dan van twintichderleij soorten
van schoone gesonde versche visch weijnich hier bekent, onder andere zeekoij-
ens, pierapimmj16 gelijck stuer - excellent om eten - parratij gelijck harinck, krab
ben, kreeften ende ousters: extraordinair groot ende excellent. Insgelijcx soo sijn
er boven de voorschreven vruchten meer dan twaelff verscheijden soorten soo van
boomvruchten als andere die wegens hare lieffelicke ende delicate smake seer wer
den begeert, oock wel geconfijt. Oock aertvruchten als allerleij wortels ende granen
als cassave, pottades, caraes ende andere meer, mayijs, boonen ende overvloedich
veel rijs, coolen, mostertsaev 08} petercelij, salije, venckel, porceleijne17 ende
meer andere kruijden.
Aengaende de Capitania18 van Tsiera
Die light na het zuijden tusschen Marian ende Rio Grande, ende is eijgentlick
niet meer als een kleijn fort gebout aen de zeekant op een berch van roode aerde,
hetwelcke bewoont en bewaert wort bij ontrent twintich Portuguesen om dat in
noot te defenderen. Welcke twintich Portuguesen onder hare subiectie hebben een
groote natie van indianen die seer loos ende subtijl zijn in t uutvinden ende vinden
van ambergrijs, hetwelcke op die custe tusschen Marian ende Tsiera in tamelijcke
quantiteijt wort opgheworpen, het een jaer meer dan het andere. Hier kommen
ghemeijnlick de schepen eerst aen die naer de Marian toe willen om kennisse te
nemen van het lant, ende soo loopen sij lancx de custe na de Marian. De meeste
profijeten die van daer sijn te verwachten ende kommen sijn ambergrijs en ette-
lijcke rollen goede taback, een soorte van hout dat heel goede coopmanschap is,
eenighe quantiteijt van cottoen. Dese [p. 09} plaetse is oock seer vruchtbaer ende
bequaem lant voor suijekerriet, tabacq, cottoen, verwe, gingeber ende alle andere
dingen die men daer soude willen planten, hebbende oock een schone locht ende
abondantie van lijfftocht.
Voorts van Marian na het noorden ontrent vijff dachreijssen in canoos light een
riviere genaempt Mareketsemé19. In de mont van de voorszegde riviere light een
kleijn eijlant genaemt bij de Portuguesen Ilgie de Orre20, in hetwelcke bij de relatie
van verscheijden gelooffwaerdighe persoonen, soo van Portuguesen, Engelsen als
andere, is een rijeke silvermijne. Ende tot naerder bevestinghe van 't silver soo ver-
