96
AMAZONIA
Dat de conqueste van de Marian in sich begrijpt meer als vierhondert mijlen30
custe na de rekeninghe der Portuguesen, in welckers begrijp niet meer dan uut-
terlick veerthien a vijfthien hondert Portuguesen sijn, en ontrent viertichduijsent
indianen die onder derselver gebiedt ende subiectie sijn, soo slaven als vrije. Alle
dewelcke U Edel Erentfeste met Godts hulpe met éénduijsent man cont conques-
teren, en dat om menigerleij oorsaken. Eerstelick omdat alle de forten en sterck-
ten (zijnde hiervoren verhaelt) van kleijne defentie zijn. Ten tweeden doordien sij
hunne macht niet bijeen en hebben, en wijt ende zijts verstroeijt en verspreijt zijn.
Ten derden doordien dit groot getal van indianen \p. 16\ deselve meer subiect zijn
meer uit vreese dan uit liefde. Jae, het is waerachtich dat d'indianen met suchten
en gelijck als met uutgestreckten halse verlangen ende wenschen om ontlast te zijn
van het tirannieck jock en verdruckinge der Portuguesen, gelijck noch onlanx ses-
thien maenden voor mijn vertreck van daer wel is gebleken, want deselve bijna alle
metten anderen waren verdragen en gesworen hadden alle de Portuguesen uut te
roeijen op één reijse. Hetwelcke sij in 't werck zouden hebben gestelt indien hun
voornemen niet en hadde ontdeckt geweest door sekere indiaensche vrouwe ofte
concubine van de Portuguesen.
Oock hebben deselve indianen ende meer andere mij dickmael met grooten ijver
ende begeerte gevraecht waerom mijne vrienden oftewel onse natie de Portuguesen
niet en quamen verdrijven ende t'onderbrengen soowel als sij deselve in Phernam-
bucq hadden verdreven. Ende dat soo sij sulx deden, sij alsdan de Portuguesen
wouden verlaten ende haer vrijwillich onder ons wilden begheven. Ick verswijghe
de groote tweedrachte, murmuratie ende mutinatie die selfs onder de Portuguese
soldaten aldaer dickmael rijst uit oorsake van quade betalinghe ende gouverne
ment, die p17] daerom menichmael tegen hare oversten opstaen, jae, uit despera-
tie ende moeloosheit roepen met blasphemie ende vloecken dat soo de Hollanders
haer quamen besoecken sij wisten wat sij te doen hadden.
Boven het voorverhaelde getal indianen die de Portuguesen onder hare subiectie
hebben, soo sijnder in de riviere van d'Amazones en andere omliggende rivieren
meer als hondertduijsent indianen die rebelleren en somwijlen groote oorloogh
voeren tegens de Portuguesen, alle dewelcke door middel van U Edel Erentfeste in
corte tijdt souden connen onder U Edel Erentfeste gehoorsaemheit ende vrijwil-
lighe subiectie gebracht werden, als sijnde deselve natie ons seer toegedaen, door
dien deselve voor desen met ons volck, soo Fransen als Nederlanders ende Engelsen
hebben gehandelt; gelijck mede wel af te nemen is wanneer zij de Portuguesen hare
vijanden zullen sien geconquisteert, dat sij vrijwillich onder onse vleugelen sullen
schuijlen, ende hun onder onse protectie begheven.
Uut welck groot getal van indianen U Edel Erentfeste claerlick connen speuren
de profijeten die U Edel Erentfeste aldaer souden connen maken wanneer deselve
indianen wel wierden géimploijeert in het benefitiëren van alle de dingen die [p.
18] de voorszegde landen in sulcke abondantie voortbrengen. Dat oock den arbeijt
van deselve indianen die gheen slaven sijn met een geringe penninck can betaelt
worden, want sij gewillich voor een bijle en een houwmes een geheel jaer souden
willen wereken, gemerekt de Portuguesen haer niet meer en plachten te gheven dan
drie ellen linwaet ofte een bijle; jae, dickmael niet met alle.
De goederen die U Edel Erentfeste in de voorszegde respective plaetsen sout win
nen sijn (gelijck vooren verhaelt hebbe) schoone suijkeren en taback - die ick
