MEERTENS
123
hele werkzame leven de vruchten van geplukt. Het Zeeuws Archief beschikt over
enkele door Cornelie de Waal samengestelde genealogieën en ze heeft ook in genea
logische tijdschriften gepubliceerd. In 1909-1910 had ze een genealogie opgesteld
over de familie Meertens, waarvan haar jonge neef al in 1915 een verbeterde versie
samenstelde. Het jaar daarvoor had Piet Meertens ook al een genealogie van de
familie van tante Cor - de Swaan - vervaardigd.
Tante Cor was in Meertens' herinnering de enige van de familie van zijn vader die
blijk gaf van enige intelligentie. Ze had een onderwijsakte en werkte een paar jaar
als onderwijzeres in Finsterwolde. In 1905 werd ze 'directrice' van het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen en ze was dat jaar de eerste vrouw ooit die voor
dit genootschap een lezing hield.36 In 1889 had het genootschap voor het eerst
vrouwen als lid toegelaten. Directeuren waren leden die vooral voor financiële
steun zorgden, maar van wie niet per se wetenschappelijke bijdragen werden ver-
wacht.37 Cornelie werd pas werkend lid van het genootschap toen ze in 1915 uit
Nederland vertrok.
Tante Cor was een belangrijke vrouw voor Meertens in zijn jonge jaren. Ze leerde
hem Engels voordat hij naar de middelbare school ging, en zong Engelse hymnen
met hem: 'Jesus loves me, so I know, for the Bible tells me so'. Ze was dan ook lid
maat van de Engelse kerk in Middelburg - vlak achter het huis Arnemuijden - en
als jongen kerkte hij daar enige tijd met haar. Tante Cor leende hem boeken en ze
dichtte; ze had onder andere een bundel op haar naam staan, Van leven en Lieven
(1903), dat volgens Groot Nederland van een bescheiden talent getuigde, al meende
een recensent in een ander blad dat geen enkel van haar gedichten een tweede lezing
zou verdragen.38
Tante Cor woonde met haar moeder, tante De Waal (een tante van Meertens' va
der, die nooit bij haar voornaam werd genoemd), en had de mooiste kamer die
Meertens in zijn kinderjaren had gezien, zo anders als de stijf gemeubileerde kamers
waaraan hij gewend was. Ze had een werktafel in de hoek staan en verspreid over
de kamer stonden bibelots met bijouterieën, er hingen ingelijste Engelse platen aan
de muur. Op een ezel stond een ook al Engels jachttafereel. Ze was alleszins een
verschijning in de stad. Stijve Middelburgse dames gniffelden om haar hoeden en
mantels, maar daar trok ze zich niets van aan. Tante Cor had smaak.
Cornelie de Waal verkoos als andere onafhankelijke vrouwen van haar generatie een
leven met een andere vrouw. In 1912 maakte Meertens kennis met 'haar vriendin',
een Miss Clayton uit Londen. Nog tijdens de Eerste Wereldoorlog verhuisde ze, uit
geleide gedaan door de vijftienjarige Piet, naar Brighton en een paar jaar later naar
het nabijgelegen Peacehaven, waar ze tot haar dood in 1959 met een andere vrouw,
Phillis Ellys, woonde.39 Ze is na 1920 nooit meer in Nederland geweest. Meertens
zou hen eind jaren twintig een keer bezoeken, maar dat liep op een teleurstelling
uit. Haar idealen waren 'versleten' en dat heeft de zich socialist en antimilitarist
noemende neef niet aangesproken. Van contact lijkt nadien nauwelijks nog sprake
te zijn geweest. Dat weerhield hem er niet van in 1941, ter gelegenheid van haar
zeventigste verjaardag, in de Provinciale Zeeuwsche Courant een artikel te wijden aan
de dichteres, die vele Middelburgers en Zeeuwen zich nog zouden herinneren.40
Over de aard van de relaties van zijn tante met andere vrouwen heeft Meertens zich
op papier niet uitgelaten. Haar leven met Phillis Ellys lijkt een Boston marriage te
zijn geweest. Deze term uit de laatnegentiende, vroegtwintigste eeuw, is ontleend
