CPN EN DE WATERSNOODRAMP
159
in een commentaar met de kop 'Bisamratten' scherp tegen de communisten. Hij
schreef dat bijna het gehele Nederlandse volk maar één doel kende: helpen. Alleen
een kleine groep communisten probeerde 'politieke munt' te slaan uit de ellende,
voor hun 'wrakke zaak'.53 Een dag later schreef die krant dat iedereen probeerde op
gecoördineerde wijze hulp te verlenen. Zo niet de communisten, en dat verbaasde
volgens de krant niemand. Het was hun doel verwarring te zaaien, en als het zover
was te roepen: 'Zie je wel'.54 Op 14 februari vatte Voskuil nog eens samen wat hij
van het communistische optreden vond: hun 'schandelijk misbruik' van de ramp
overtrof alles 'wat we van die kant aan schandelijke huichelarij al hebben onder
vonden'. Ze hebben zich 'buiten en tegenover het Nederlandse volk gesteld in het
uur van de nood'. Verder gaf hij hoog op van de eenheid en solidariteit bij de ramp,
waarbij ook veel communistische arbeiders - tegen de oproepen van de CPN en de
EVC in - zich hadden aangesloten.55 Voskuil wilde overigens wel dat er te zijner tijd
goed gekeken zou worden naar oorzaken en gevolgen van de ramp, om zo lering te
kunnen trekken voor de toekomst.56
Alle vier onderzochte kranten waren in het algemeen tevreden over het debat in de
Tweede Kamer van 10 en 11 februari. Het Vrije Volk schreef: 'De eensgezindheid,
waarmee ons volk op de gebeurtenissen gereageerd heeft, vond haar weerklank
in de Tweede Kamer. Men verenigde zich in bereidheid de regering te steu
nen bij wat zij gaat ondernemen'. De meeste Kamerleden wilden de regering nog
niet ter verantwoording roepen, omdat er zoveel onduidelijkheid was: 'Alleen de
communisten maakten op deze regel uiteraard een uitzondering'. Voskuil verweet
de CPN en De Waarheid '[d]omme demagogie'. Hij concludeerde: 'Paul de Groot
en zijn trawanten zitten in het nauw. Hun pogingen om een wig te drijven in de
eenheid hebben volkomen gefaald. De bisamratten hebben hun kans niet ge
kregen'.57 Op 11 februari schreef De Tijd dat de meeste fracties mild oordeelden
over de vraag of de ramp had kunnen worden voorzien. Zo niet de CPN; volgens
de krant hadden de communisten de eensgezindheid waarvan het Nederlandse volk
blijk gaf verstoord.58 In een commentaar blikte De Tijd op 13 februari terug op het
debat in de Tweede Kamer. Dat zag ze als in het algemeen constructief, gericht op
samenwerking. De krant veroordeelde het gedrag van de communisten, in de Ka
mer en daarbuiten. Die hadden 'kennelijk geprobeerd munt te slaan uit de heersen
de noodtoestand' door waar mogelijk de ontevredenheid aan te wakkeren.59 Ook
het Algemeen Handelsblad prees het Kamerdebat. Geen 'kleine critiek' en 'goedkoop
zoeken naar zondebokken', maar een debat over de hoofdlijnen. Verder schreef de
krant dat de eendracht in de Kamer groot was, 'helaas weder met uitzondering van
de communisten, die zelfs dit gebeuren hebben aangegrepen om politieke agitatie
te voeren, in en buiten de kamer'.60 De Provinciale Zeeuwse Courant tot slot schreef
dat het debat een 'waardig verloop' had. Over de inbreng van de CPN schreef de
krant: 'De communisten hadden natuurlijk critiek. Geen hulp, wel afkeuring.
Het is maar beter hun critiek stilzwijgend voorbij te laten gaan'.61
Rol van de BVD: monitoren van de CPN
De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) hield de activiteiten van de CPN rond
de Watersnoodramp vanaf dag één scherp in de gaten (zoals alle activiteiten van
die partij al vanaf medio 1945 werden gemonitord). Premier Drees en minister
