George II van Engeland, en Markgravin Wilhelmina Charlotte Caroline van Bran-
denburg-Ansbach. Anna was zeer muzikaal, speelde onder meer goed klavecim
bel en had in Engeland les ontvangen van niemand minder dan G.F. Handel.
In zijn Haagse periode heeft Graf, wiens naam in de loop van de tijd werd
vernederlandst tot 'Christaan Ernst Graaf, meermalen de jonge Wolfgang Amadé
Mozart (1756-1791) ontmoet. Willem V was op driejarige leeftijd vanwege het
overlijden van zijn vader in naam stadhouder geworden. Aanvankelijk fungeerde
zijn moeder Anna van Hannover als regentes; vanaf 1759 werd de voogdij over
genomen door Ludwig Ernst von Braunschweig-Wolfenbüttel, een prins uit het
Huis Welfen en in Nederland bekend als 'de hertog van Brunswijlk. Hij was een
vriend van wijlen Willem IV. In 1766 werd Willem V 18 jaar en op zijn verjaardag,
8 maart, geïnstalleerd als Erfstadhouder der Zeven Verenigde Nederlanden. Ter
gelegenheid van deze 'Installatie Van Zyn Doorluchtige Hoogheid Willem den Vy-
fden' componeerde Graf het lied 'Laat ons juichen, Batavieren' (zie afbeelding 1).
De jonge Mozart was op dat moment in Den Haag en componeerde klaviervari
aties op een thema dat zijn vader, Leopold Mozart, omschreef als 'eine Arie, die
zur Majorennitat und Installation des Prinzen gemacht worden ist.5 Ze werden
aangekondigd onder de titel Een Nederduitsch Air op de installatie van Z. D. H.
Willem den V. Prins van Oranje &c. &c. &c., door C. E. Graaf in muziek gebragt,
en door den beroemden jongen Compositeur J. G. W. Mozart, oud 9 Jaeren, met
konstige Variatien vermeerderd, a 12 stuivers.6 Deze 'air' was niets anders dan de
melodie van het door Graf gecomponeerde lied.7
Graf heeft veel geschreven. Zijn werken werden niet alleen in Holland gepubli
ceerd, maar verschenen ook in Berlijn, Parijs en Londen. Hij componeerde voor
namelijk instrumentale muziek, waaronder vele symfonieën, strijkkwartetten en
andere kamermuziek. Daarnaast schreef hij liederen, een oratorium en een gene
rale bas-methode (leer van het continuo-spel). Zijn muziek toont de galante stijl
van de generatie van Bachs zonen. Eén symfonie is zowel aan hem als aan Joseph
Haydn toegeschreven. In eigen tijd kreeg Graf veel waardering. Uit een manus
cript van George Hendricus Broekhuyzen sr. (1793-1866), makelaar van professie
Albert Clement
243
5 D.F. Scheurleer, Het muziekleven in Nederland in de tweede helft der i8de eeuw in verband met
Mozarts verblijf aldaar. 's-Gravenhage, 1909, 370.
6 Ibidem.
7 De acht klaviervariaties van Mozart zijn in 1996 als deel 9 in de serie Dutch Music Facsimiles,
ed. P. van Reij en, uitgegeven: WOLFGANG AMADEUS MOZART: Dutch keyboard variations:
Laat ons juichen, Batavieren! K. 24, Willem van Nassau K. 25.
