werk loopt niet verder dan de letter M. Dit doet nochtans geen afbreuk aan de his
torische betekenis van dit 618 bladzijden en 40 uitslaande platen tellende opus.33
Verschuere Reynvaan deed zijn best om de uitgave aantrekkelijk te maken:
De studie is opgedragen aan de Middelburgse mecenas Daniël Radermacher, 'Hee-
re van Nieuwerkerk: oudschepen en raad der stad Middelburg: bewindhebber der
OostIndische Compagnie ter Kamer Zeeland: directeur en lid van verscheidene
geleerde genootschappen'35 Met hem moet Joos op verschillende niveaus betrek
kingen hebben onderhouden.
In de eerste plaats was Radermacher een groot liefhebber van muziek en kunst
bevorderaar: hij was onder meer initiator van de bouw en restauratie der orgels in
respectievelijk de Oostkerk en de Nieuwe Kerk te Middelburg; in 1795 schonk hij
een orgel uit eigen bezit aan de kerk te Arnemuiden.36 Hij was zelf een verdienste
lijk musicus en bezat een collectie muziekinstrumenten. In zijn prachtige woning
De Grote Christoffel aan de Dam te Middelburg vonden vele huisconcerten plaats.
Als voorzitter van de Zeeuwse colleges van het Natuurkundig Genootschap der
Dames besloot hij de lessen gewoonlijk met een slotzang, waarbij hij de dames
vermoedelijk aan het orgel begeleidde.37 Voorts bevorderde hij het uitvoeren van
254
Het muziekleven in Middelburg
Wij hebben ook om dit Werk onontbeerlijk te maaken, met veele moeite en kos
ten, verzameld, een groot aantal niet alleenlijk van alle de bekende, maar ook
zelfs, om dit Werk zo veel doenlijk was volledig te doen zijn, van niet veel meer
gebezigd wordende Speeltuigen, met derzelver Schaale en Rooster; zijnde de
tekeningen daarvan vervaardigd door de welbestuurde hand van den Kunst
schilder jean Joseph bos - mijn stadgenoot f"].34
33 Het werk schijnt in manuscript wel te zijn voltooid; het achterwege blijven van een volledige
uitgave moet samenhangen met de Franse Revolutie en vermoedelijk de hoge drukkosten.
34 Ibidem, xii. De tekeningen zijn inderdaad heel fraai en verhelderend; plaat 31 (ook afgebeeld
in het in voetnoot 1 genoemde artikel) met het bijschrift 'Schaale van het Klokkenspel of
Carillon' is daarvan een mooi voorbeeld. De melodie op lessenaar klinkt tegenwoordig soms
vanaf het automatisch speelwerk van de Lange Jan te Middelburg.
35 Ibidem, 'Opdragt'. Radermacher was onder meer van 1769 tot aan zijn dood in 1803 directeur
van het Zeeuws Genootschap.
36 Het betrof een in het midden van de achttiende eeuw door de Middelburgse stadsorgelmaker
Ludovicus de Backer vervaardigd instrument met negen registers, dat tot aan het begin van
de Tweede Wereldoorlog in gebruik bleef. Zie voor een afbeelding van dit instrument www.
arnehistorie'Com/cgi-bin/beeldbank'pl?ident=0954'
37 Vgl' Scherft, Zeeuws muziekverleden, 11.
