La doctrine de la société zélandaise
Inmiddels was De Waard alweer lang in het Zeeuwse teruggekeerd.33 Met ingang
van i november 1919 was hij aangesteld als leraar wis- en natuurkunde aan de
Rijks-HBS in Vlissingen, die toen nog gevestigd was in een onaanzienlijk gebouw
bij de Wagenaarstraat, maar in 1925 zou verhuizen naar het imposante gebouw
aan de Brouwenaarstraat. Zelf woonde De Waard aan de Oude Markt 41, in de
schaduw van de Jacobskerk. Tot zijn dood in 1963 is De Waard een onopvallend
leraar geweest aan een onopvallende school in het verre Vlissingen. Over hem
deden heel weinig verhalen de ronde en uit het weinige dat over de geschiede
nis van de school voor de oorlog bekend is, komt De Waard niet naar voren als
een centraal persoon in het schoolleven.34 Al zijn vrije tijd en het grootste deel
van zijn vakanties besteedde hij aan zijn redactiewerk. Tot het uitbreken van de
Tweede Wereldoorlog bracht hij zijn zomervakantie door in Parijs, waar hij ar
chieven en bibliotheken bezocht en deelnam aan de geleerde gesprekken in de
Parijse woning van Mme Tannery, 16 rue Bouchot in het vijftiende arrondisse
ment. Verder publiceerde hij heel veel kleine biografische lemmata voor de latere
delen van het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek. Af en toe verscheen
er een artikel of een bescheiden monografie van zijn hand, maar De Waard was
in de eerste plaats een vorser, die archieven en bibliotheken doorzocht op gege
vens over de personen die in de aantekeningen van Beeckman of de brieven van
Mersenne opdoken. Aan het zich ontwikkelende, maar nog altijd zeer bescheiden
wetenschapshistorische bedrijf in Nederland nam hij nauwelijks deel, al zal hij
lid zijn geweest van het in 1913 opgerichte Gewina, het Genootschap voor de Ge
schiedenis van de Wiskunde, Geneeskunde, Natuurwetenschappen en Techniek.
Of hij in zijn Vlissingse tijd een geregeld bezoeker van de bijeenkomsten van het
Zeeuws Genootschap is geweest, zou nader onderzoek moeten uitwijzen; aanwij
zingen dat hij een rol van enige betekenis in het Genootschap heeft gespeeld, zijn
er niet. Zijn enige bijdrage aan het Archief van het Genootschap dateert uit 1915,
436
33 Ten onrechte stelt Zuidervaart, Cornelis de Waard, 256, dat De Waard al in 1914 'naar zijn ge
liefde Walcheren' was teruggekeerd. De Waard trouwde in 1915 in Middelburg, maar zijn zoons
werden geboren in Winschoten. In de bevolkingsadministratie van de gemeente Vlissingen
werd het gezin De Waard ingeschreven op 12 november 1919.
34 Het opvallende aan het artikeltje van A.M. van Loo-Ditmar, Cornelis de Waard, leraar aan
de Hogere Burgerschool, Den Spiegel, juli 1995, 21-22, is juist dat er zo weinig over 'Kees de
Waard' te vertellen was.
