Marie en Antoinette de Man
Caroline van Santen
Zussen Marie en Antoinette de Man (respectievelijk 1855-1944 en 1857-1942)
hebben ieder op eigen wijze hun steentje bijgedragen aan het Zeeuws Ge
nootschap. Zo heeft Marie zich decennialang als conservator over de mun
ten en penningencollectie ontfermd en ook is ze enige tijd conservator van de
Steenen Kamer geweest. Antoinette's directe relatie met het Genootschap is van
kortere duur: zij was 15 jaar conservator van de ouderwetse kamer en de Zeeuwse
streekdrachten. Het Zeeuws Genootschap was zeker niet het enige dat hen beiden
bezighield. In dit artikel schets ik een beeld van het leven van de twee vrouwen en
plaats ik hun werk voor het Genootschap in een breder perspectief. Hierna ga ik
in op Marie's en Antoinette's fysieke bijdragen aan de Genootschapscollectie en
andere verzamelingen en licht hier een aantal stukken uit.
Voor mijn onderzoek heb ik veelvuldig gebruik gemaakt van onder meer kran
tenartikelen en archiefstukken. Een belangrijke bron zijn de vele bewaarde brie
ven vooral geschreven door Marie de Man aan met name Pieter Jacobus Meertens
(periode 1924-1944) en Pieter Jacobus van der Feen (1913-1914, 1923-1940).1 De uit
Middelburg afkomstige Meertens (1899-1985) was een volkskundige die in 1943
promoveerde op een onderzoek naar de Zeeuwse literatuur in de periode 1500
1650.2 Zijn ouders behoorden tot de kennissenkring van de familie De Man. De
aanleiding voor het briefcontact met Marie leek te zijn ingegeven door Meertens
interesse in de volkskundige onderzoeken van vader De Man en Marie's eigen
441
1 Mijn hartelijke dank aan Arjan van Dixhoorn die mij attendeerde op de correspondentie met
P.J. Meertens in het Meertens archief in de Zeeuwse Bibliotheek, aan Aagje Feldbrugge voor
het ter beschikking stellen van de correspondentie met P.J. van der Feen en twee brieven aan
W. Pleyte, aan Ludo Snijders voor zijn verwijzing naar een brief van Marie de Man in het
archief van het Museum Volkenkunde en aan Katie Heyning voor het delen van gegevens uit
haar eigen onderzoek naar het archief van het Zeeuws Genootschap.
2 Th.A.M. van der Meer, Meertens, Pieter Jacobus (1899-1985). In: Biografisch Woordenboek van
Nederland. [12-11-2013]
