Willem van den Broeke
nadrukkelijk met deze zaken geconfronteerd toen buiten het Genootschap om
enkele jaren na de Tweede Wereldoorlog een nieuwe periodiek werd opgericht.
Het Zeeuws Tijdschrift (1950)
Voorafgaand aan (en voor een belangrijk deel losstaand van) de kritische geluiden
die in de tweede helft van de jaren vijftig binnen het Genootschap zouden klinken,
ging een tweetal in Zeeuws-Vlaanderen woonachtige Zeeuwen (L.W. de Bree10 en
L.J.G. Lockefeer11) over tot de oprichting van een tijdschrift. Desondanks richtte
dat nieuwe periodiek getiteld Zeeuws Tijdschrift - zich voor een deel duidelijk op
gebieden waarop tot dan ook het Genootschap actief was. Tegelijkertijd wilde het
tijdschrift op toegankelijke wijze de ontwikkelingen in Zeeland volgen en histori
sche aspecten van de Zeeuwse cultuur belichten. De initiatiefnemers beoogden in
wezen hetzelfde als de latere vernieuwers van het Genootschap. Anders geformu
leerd: toen sommige leden merkten dat het Zeeuws Tijdschrift een interessante
rol ging spelen in het maatschappelijke leven, in het debat over het verleden en
de toekomst van Zeeland, gingen hun ogen open en zagen ze hoe marginaal de
positie van het Genootschap was. Daarop confronteerden zij het Genootschap
met enkele waarheden, hoewel zij daarvoor wat andere bewoordingen kozen dan
de initiatiefnemers van het Zeeuws Tijdschrift. Die waren voorstanders van - wat
zij aanduidden als - verantwoorde wetenschapsjournalistiek. Daarmee stond
beide oprichters een helder doel voor ogen: wetenschappelijk verantwoorde ar
tikelen die toegankelijk waren voor een breed publiek en dienstbaar waren aan
523
10 Levinus Willem de Bree was geboren in Middelburg, als zoon van een conciërge, op 3 februari
1912. Hij volgde de rijkskweekschool en werd onderwijzer, onder andere van 1931 tot 1934 in
Kortgene. Toen hij in 1937 met de Middelburgse kappersdochter Niza Joosse trouwde, was hij
onderwijzer in Alkmaar. Van 1941 tot 1945 was De Bree hoofd van de school te Nieuwveen en
van 1945-1947 leraar geschiedenis aan het Koningin Wilhelminalyceum te Oostburg en sinds
1947 aan de Rijks HBS te Vlissingen, waarvan hij vanaf 1962 tevens onderdirecteur werd. In die
vooroorlogse jaren studeerde hij geschiedenis, een keuze die gelet op zijn literaire talenten en
ambitie, bijzonder was. De Bree begon namelijk al heel vroeg gedichten te schrijven, die ook in
tijdschriften werden gepubliceerd. Daarna verschenen van zijn hand bijzondere (historische)
romans die voor een deel in Middelburg en omstreken zijn gesitueerd. Hij overleed op 28
maart 1977, toen het eerste deel van zijn geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Zeeland
nagenoeg voltooid was.
11 Louis G.J. Lockefeer, geboren in 1903 in Nieuw-Namen, was onderwijzer te Clinge en later
schoolhoofd te Kapellebrug. Na het behalen van zijn akte MO-B Nederlands studeerde hij Ne
derlandse taal- en letterkunde aan de universiteit van Leuven. Hij maakte naam als regisseur
van (amateur-) toneel en schreef een essay over Adolf van Westerwijk (de Goese Oldebarne-
veldt). Hij overleed in Hulst, 63 jaar, oud in 1968. Zie ook: George Sponselee, 'Waar haalde hij
de tijd vandaan?' In: Bulletin voor de vier Ambachten jrg. 35, 2016, 13-22.
