Over 'Astronomisten' en 'Konstgenoten'
kinderen van de maatschappelijke bovenklasse werd onderwezen, laat staan op
de andere schooltypen die verder in Middelburg aanwezig waren. Kortom, waar
haalde een man als Pieter Tevel zijn inspiratie en kennis vandaan?
Het is duidelijk dat het gedachtegoed van de Verlichting, waaronder ook de
fysico-theologische fascinatie voor de newtoniaanse natuur- en sterrenkunde,
rond 1800 ruimschoots was doorgesijpeld tot alle lagen van de bevolking. Dat kan
deels gebeurd zijn via boeken en tijdschriften, maar een groot deel van dat proces
zal zich hebben voltrokken door mondelinge overdracht. De historica Dorothée
Sturkenboom heeft in dit verband (namelijk bij Eise Eisinga) gewezen op het be
lang van de kennistransmissie in huiselijke- en vriendenkringen.17
130
Kennisoverdracht in huiselijke kring: vermoedelijke uitbeelding van 'astronomus' Jan de Munck
met vrouw en dochter in de voorkamer van hun woonhuis aan de Zuidsingel (volgens mondelinge
mededeling aan de auteur door Pico van der Feen (1892-1987), directe nazaat van De Munck).
Tekening, tegenwoordig toegeschreven aan Gerrit Zegelaar (1719-1794). Rijksprentenkabinet,
Amsterdam.
17 Sturkenboom, Verlichte vergezichten (2008).