Huib J. Zuidervaart
horlogemaker Joseph van den Eeckhout de ontwerper en voornaamste maker van
het mechanisme van Van de Perre's planetarium;23 David Reghter was vanaf 1784
zowel Van de Perre's persoonlijke instrumentmaker, als die van de beide fysische
gezelschappen.24 De glazenmaker Michiel Leemans, tenslotte, publiceerde in 1790
een grafschrift op Van de Perre's dood.25 Het heeft er dan ook veel van weg dat deze
heren in de marge van Van de Perre's wetenschappelijke initiatieven daarvan het
nodige hebben meegekregen. Want geen van hen had voldoende status om ook
maar in de verste verte in aanmerking te komen voor een formeel lidmaatschap
van een van de wetenschappelijke gezelschappen op Walcheren. Immers, vanaf de
oprichting waren zowel het Zeeuwsch Genootschap als het Natuurkundig Gezel
schap uitermate elitair. Alleen regenten uit de sociale bovenlaag konden toetre
den, al mochten bij het 'Herenfysica' ook de Middelburgse predikanten meedoen,
zij het alleen in de hoedanigheid van Lector. Pas rond 1790, onder druk van de
politieke tijdsomstandigheden, werd het Natuurkundig Gezelschap opengesteld
voor de sociale laag net onder de regenten.26 Zo waren de twee meest welgestel
de deelnemers aan het informele sterrenkundige 'Geselschap van Liefhebbers', te
133
23 Joseph van den Eeckhout (c. 1757-1808) was vermoedelijk de zoon van Pieter van den Eeck
hout, 'Mr Horologiemaaker', die in 1763 in het Kerkstraatje woonde. In 1795 huwde hij met Pie-
ternella Pfeiffer (overl. 1831). Het jaar erna kocht Joseph het huis Dam 31 voor fl. 1.200,-. Waar
hij voor die tijd woonde is onbekend. Een vermoedelijke broer van hem, Pieter Lambertus van
den Eeckhout (1761-1836), was ook 'horlogiemaker' te Middelburg.
24 David Reghter (1759-1817) was de zoon van de fysisch instrumentmaker Jan Reghter (1730
1801) uit Delft. Hij was sedert het voorjaar van 1784 werkzaam te Middelburg als instrument
maker en goudsmid. Dat jaar organiseerde hij enkele ballonvluchten. Vader en zoon Reghter
leenden op 23 mei 1785 een bedrag van fl. 1.050,- van het echtpaar Van de Perre tegen een
interest van 3 procent en aflosbaar in 12 jaar. Het is verleidelijk hierin het startkapitaal te zien
van de winkel van David Reghter te Middelburg. Hij woonde aanvankelijk op de Lange Delft.
In 1787 kocht hij voor fl. 550,- een winkel met woonhuis op de Lange Burgt (B 22), die hij Het
Groot Octant van Hadley doopte. Zijn weduwe, Maria Bourdrez (overl. 1830), adverteerde in
de Middelburgsche Courant van 13 november 1817 dat zij daar brillen bleef verkopen, maar ook
'Hernhutterse Brei-priemen, garens, en vergelijkbare passementen'. Zie: Catalogus van Ma
thematische, Physische en Andere Instrumenten, Benevens Horologie Maakers, Juweliers, Goud
en Zilversmids Gereedschappen, met derzelver Pryzen, welke gemaakt en verkogt worden by D.
Reghter Jzn. Woonende op de Lange Burgt in het Groot Octant van Hadley te Middelburg, 4 pp.
[ZB]. Zie ook: Zuidervaart, Van de Perre (1983), 149.
25 Zuidervaart, Van de Perre (1983), 104. Michiel Leemans woonde van 1778 tot aan zijn overlij
den in 1809 in de Vlissingsestraat (nr. 22). Van 1779-1782 bezat hij ook een huis in de Graven
straat. Hij was gehuwd met Catharina van Nieukerken (1754-1816). Van zijn hand is ook het
in dichtvorm geschreven boek De geschiedenis van het bloedig lijden, smertelijk sterven en de
glorieuse begraaving van sweereld Heiland den Heere Jezus Christus, beschreven in dichtmaat,
Middelburg: Juriaan Koene, 1790.
26 Schoute, Geschiedenis van het Natuurkundig Gezelschap (1923), 24.
