Over 'Astronomisten' en 'Konstgenoten'
door hem vervaardigde instrumenten, zoals - jawel - een planetarium.75 Om een
en ander te benadrukken stuurde hij korte tijd later ook nog een berekening van
de bijzondere 'annulaire (ofwel ringvormige) zon-eclips, die nota bene pas een
halve eeuw later - op 9 oktober 1847 - zou plaatsvinden.76
De Kanter wist zich in no time een centrale plaats te verwerven in de Walcher-
se genootschappen. Naast zijn Lectoraat bij de beide fysische gezelschappen werd
hij in 1806 secretaris van het Zeeuwsch Genootschap en twee jaar later dus Lec
tor aan de stedelijke Illustre School. Een ingrijpende verandering daarbij was dat
de bij die functie horende openbare voordrachten in het auditorium niet langer in
het Latijn, maar in de Nederlandse taal werden gehouden. Natuurwetenschappe
lijke kennis werd daarmee plotsklaps toegankelijk voor veel bredere lagen van de
samenleving.77 Het was een mooi initiatief dat echter - uitgedrukt in termen van
Bourdieu - het distinctieve karakter van sterrenkundige kennis wel verminderde.
Vooral in de beginjaren van zijn carrière besteedde De Kanter veel aandacht
aan de astronomie. Invloedrijk was bijvoorbeeld De Kanters in 1803 te Middel
burg uitgegeven Nieuwe Ecliptische Tafelen, een boek over eclipsberekeningen
dat in Zeeland vrij populair werd.78 Met dit werk probeerde De Kanter bestaan
de sterrenkundige tabellen onder te brengen in het door de Fransen voorgesta
ne nieuwe decimale stelsel.79 Verder had De Kanter het boek geschreven voor
'min-ervarene beminnaars der sterrekunde, die zich in het vak der Eclipsen, ver-
maakshalve en bij wijze van uitspanning bezig houden.80 Op De Kanters boek
werd dan ook vooral ingetekend door personen die beroepshalve niets met wis-
146
75 De Kanter aan de secretaris van het Zeeuwsch Genootschap, 11 januari 1788. ZB, handschrift
KZGW, nr. 423.
76 De Kanter aan de secretaris van het Zeeuwsch Genootschap, 27 oktober 1789. Zeeuws Archief,
archief KZGW, inv. nr. 6, fol. 135. Als notaris te Zierikzee zou De Kanter ook de uitgave ver
zorgen van een Altoosdurende Almanak of Tijdwijzer (1793), met daarin diverse sterrenkundige
tabellen.
77 Zie diverse advertenties in de Middelburgsche Courant met aankondigingen van De Kanters
voordrachten in het Auditorium. Al eerder gaf De Kanter privaatlessen in de proefondervin
delijke natuurkunde in zijn huis op de Rouaanse Kaai G 152 huidig nr. 19). Zie bijvoorbeeld
Middelburgsche Courant, 6 oktober 1801. Voor een dictaat van een cursus meetkunde, gevolgd
door de latere gouverneur van Zeeland, Jan Hendrik Schorer in de jaren 1796-1798, zie: Zeeuws
Archief, familiearchief Schorer, inv. nr. 197.
78 De Kanter, Nieuwe ecliptische tafelen (1803).
79 In 1794 was in Frankrijk een nieuwe decimale tijdrekening ingevoerd (met dagen van 10 uur
van 100 minuten). De Kanter had dit decimale systeem gedeeltelijk doorgevoerd in zijn Nieu
we ecliptische tafelen. Wat dat betreft had hij pech, want in l805 schafte Napoleon deze door
de bevolking nimmer geaccepteerde tijdrekening weer af.
80 De Kanter, Nieuwe ecliptische tafelen (1803), viii.
