Over 'Astronomisten' en 'Konstgenoten'
merman, die op de Middelburgse Teekenacademie was opgeleid.89 Om als aron-
dissementsijker benoemd te kunnen worden had ook Tieleman de sterrenkunde
gebruikt als demonstratie van zijn mathematisch kunnen. Het jaar tevoren had hij
volgens de methode van De Kanter twee eclipsberekeningen uitgevoerd en aan
het Zeeuwsch Genootschap aangeboden.90 Een dergelijke vooruitberekening van
de zonsverduistering van 1842 werd zelfs in druk uitgegeven.91 Met die publicatie
positioneerde hij zich in 1842 nadrukkelijk als opvolger van de kort tevoren over
leden De Kanter als Lector bij het Natuurkundig Gezelschap. Van dit inmiddels
veel minder elitaire genootschap was Tieleman sinds 1837 lid. Hij is echter maar
heel kort Lector geweest, want binnen een jaar overleed hij onverwacht op 33-ja-
rige leeftijd.92 Bij het 'Herenfysica, de Teekenacademie en bij de mede door Tiele
man opgerichte Middelburgse industrieschool werd het heengaan van deze 'kun
dige en ijverige' man bijzonder betreurd.93 Het feit dat in de veilingcatalogus van
Tielemans bescheiden collectie 'liefhebberijen' geen enkel aan de sterrenkunde
gerelateerd object aanwezig is, toont echter aan dat de passie voor de astronomie
bij hem niet erg groot was.94 Voor hem was de sterrenkunde vooral een middel
geweest tot het verkrijgen van een betaalde betrekking en geen doel in zichzelf.
vii. Janse
Datzelfde kan gezegd worden van Leendert Janse Bzn (1818-1898), Tielemans op
volger als Lector bij de beide fysica's. Net als Tieleman was Janse een timmermans
zoon en eveneens in de natuurwetenschappen autodidact. Wel was hij opgeleid tot
landmeter, met welke scholing hij opzichter bij de Middelburgse Stads-fabricage
89 Johannes Tieleman was de zoon van Gijsbert Tieleman, timmerman op het Koorkerkhof, en
Johanna Dronkers. Op de Teekenacademie is het werk van Johannes Tieleman verschillende
malen bekroond. Zie Middelburgsche Courant, 19 aug. 1824; 20 sept. 1827; 4 oktober 1828 en
1 oktober 1831. Daarna had Johannes zich met zijn vader als timmerman geassocieerd in de
Firma 'Tieleman en Zoon'.
90 Tieleman, J., 'Maan-eclips van den 2 julij 1833. Berekend en ontworpen voor den meridiaan en
de poolshoogte van Middelburg', en 'Zon-eclips van den 17 julij 1833. Berekend en ontworpen
voor den meridiaan en de poolshoogte van Middelburg. Beide opgesteld volgens de Ecliptische
tafelen van Johan de Kanter Phil.z.' (1803). ZB, handschriften 4174 en 4175. Drie ronde dozen
met door Tieleman getekende sterrenkaarten zijn aanwezig in de collectie van het KZGW in
het Zeeuws Museum, inv. nr. G-2522.
91 Tieleman, Zon-Eclips (1842).
92 Overlijdensadvertentie in Middelburgsche Courant, 21 december 1843.
93 Middelburgsche Courant, 27 juli 1844. Zie voor Tielemans betrokkenheid bij de oprichting van
de Industrieschool: Middelburgsche Courant, 5 nov. 1840.
94 [Tieleman], Catalogus (1844).
