Hans Zuurdeeg en Fred van den Kieboom
Zilversmid Jan II de Clerck
De zilveren beker, die dus 459 gram weegt, heeft een hoogte van 28,8 cm en
een voet met een diameter van 10 cm. Het zilver is gemerkt met de jaarletter D
(1594/95), een schildje met vijfpuntige ster als meesterteken en een schildje met
het wapen van Bergen op Zoom. Hieruit valt af te leiden dat de beker vermoede
lijk is gemaakt door Jan II de Clerck, een zilversmid die van 1566-1604 werkzaam
was in Bergen op Zoom.28 Zijn vader gebruikte hetzelfde meesterteken. Over de
kosten van de beker worden we geïnformeerd door de gilderekening van 1595
1596. In dit jaar 'blijct dat hier meer ontfangen is dan uytghegeven de somme van
II.IIII.III% 2.4.3%)'. De kosten van de beker bedroegen in totaal 8.19.2, inclu
sief de waarde van de 459 gram zilver te weten 6.2. De zilversmid ontving voor
zijn werk, het keurloon en andere kosten die hij had moeten maken, dus 2.17.2,
dit is ongeveer 30% van het totale bedrag.
Wie waren de vijftien gildebroeders in 1594?
Op de beker hebben drie namen een ereplaats gekegen. Onder de vergulde ban
derol met het opschrift HI TRES FUERUNT COMPOSTELLE ('Deze drie waren
te Compostella') en het jaartal 1595 staan de namen van mr. Jan Liens, rentmees
ter, mr. Pieter Cuper en Marinus Warckendet.
Jan of Johan Liens
Jan Liens was geboren in 1549, mogelijk in Bergen op Zoom.29 Het geslacht 'Liens'
zou afkomstig zijn uit Italië. Hij was jurist en werd in 1577 aangesteld als rentmees
ter van de Nassause Domeinen in Sint-Maartensdijk en Scherpenisse en in 1579
als drost van beide plaatsen. Hij woonde in het slot van de Oranjes in Sint-Maar
tensdijk. Hij bezocht Rome en Santiago de Compostella, en trouwde rond 1574
met Anna Dallens. Na haar dood huwde hij in 1578 met Philippina Werckendet.
Zij overleed in 1610. Wanneer de rentmeester in het gilde kwam, is niet bekend.
Het is echter aannemelijk dat hij al eerder toetrad, aangezien hij vanaf 1577 in de
plaats woonde. Tussen de eerste vermeldingen in het oudste register is zijn naam
echter niet te herkennen. Vast staat wel dat hij in 1583 tot deken van het gilde werd
39
28 Jean-Pierre van Rijen Cees Vanwesenbeeck, Zilver in en rond Bergen op Zoom. Bergen op
Zoom: Stichting Bergen op Zilver, 2017, 41-42.
29 A. Romeijn, De stadsregering van Tholen (1577-1795). Bestuur en bestuurders van de stad Tholen
vanaf de Satisfactieovereenkomst met prins Willem van Oranje in 1577 tot de val van de Repu
bliek in 1795. Stad Tholen, z.j., 485-498.
