Hans Zuurdeeg en Fred van den Kieboom
was dit 9 gemet 161% roeden Blooise maat ofwel ruim 3,5 ha.35 Deze grootte wijkt
nauwelijks af van de grootte in 1676. Ook in 1623 zal het grondbezit ongeveer zo
groot zijn geweest. De tijd waarin het schenken van grond aan het gilde plaats
vond, was toen al voorbij.
Het was in de loop der jaren niet altijd feest. Het gilde is twee maal in zijn
bestaan bedreigd. De eerste maal was in 1623, toen de stad geld nodig had om de
wallen en poorten rondom de stad weer in staat van verdediging te brengen. In
hun streven na het Twaal^arig Bestand (1609-1621) de zuidelijke gebieden weer in
bezit te krijgen, zorgden de Spanjaarden voor onrust in de regio. Zij belegerden
van 18 juli tot 2 oktober 1622 Bergen op Zoom, dat slechts door bevoorrading
vanaf zee kon standhouden. Steenbergen echter werd wel door gebrek aan verde
digingsmiddelen door de vijand tijdelijk ingenomen.36
Donatie gildegoederen aan de stad
De magistraat van Sint-Maartensdijk wilde ter beveiliging de stad net als voor
heen volledig omwallen, maar de middelen daarvoor ontbraken. Daarom had het
stadsbestuur zijn oog laten vallen op de bezittingen van het Sint-Jacobsgilde. Later
blijkt dat de stad de goederen wilde inzetten voor het maken van de stadspoort.37
In een resolutie van 24 mei 1623 beschrijft het stadsbestuur het gilde als een
vereniging die indertijd door enkele burgers was opgericht. In de laatste decennia
van de zestiende eeuw hadden de gildebroeders het gilde onder andere juwelen
van zilver, stukken grond en renten geschonken, met een jaarlijkse opbrengst van
ongeveer 15 die door de gildebroeders geheel werd opgebruikt voor de armen
zorg. Hierdoor werd de 'pauselicke' religie 'gestift' en dagelijks zochten meer per
sonen devotie door de maaltijden die het gilde hun bezorgde.38
Na het Twaal^arig Bestand, waarin binnen de protestantse kerk de gods
diensttwisten waren beslist in het voordeel van de 'preciezen', de aanhangers
van Gomarus, wendde de stad zich met haar plannen tot prins Maurits, evenals
47
35 Een gemet Bloois 300 roeden 0.39 ha, 1 roede 12.96 m2.
36 GAT, Archief stad en gemeente Sint-Maartensdijk, 1577-1936, inv.nr. 1a resolutieboek, fol 60.
37 In een resolutie van 10 mei 1622 is sprake van de aanbesteding van een nieuwe poort, die be
groot werd op bijna 300 pond. Vermoedelijk betreft dit de Oostpoort, want in 1637 vraagt het
stadsbestuur zich af of men Frederik Hendrik van Nassau niet moest verzoeken een nieuwe
poort aan 't Noortende te bouwen. De toenmalige Noordpoort zal van rond 1607 dateren, toen
de houten poort door een poort van steen werd vervangen.
38 Stiften of stichten: in dit geval iemand of iets in godsdienstig of zedelijk opzicht opbouwen of
verheffen.
