76
Het dagboek van Samuel de Wind (1742-1803), stadsvroedmeester te Middelburg
Smellie.54 De Wind gebruikt trouwens in zijn dagboek meestal de Latijnse bena
mingen voor de hefboom en tang: vectis en forceps.
In de eerste tien jaar van het dagboek gebruikt De Wind de hefboom bij 53 ver
lossingen. Omdat De Wind in vrijwel alle verslagen de mate van indaling van het
hoofd in het bekken beschrijft, is te lezen dat hij de hefboom inderdaad toepast bij
problemen in het vierde en laatste stadium van de uitdrijving. Soms schrijft hij al
leen dat hij de hefboom gebruikt, omdat de baring niet vordert of omdat het kind
niet goed ligt. Tweemaal pakt hij de hefboom omdat de navelstreng is uitgezakt.
Dat is een acute indicatie om in te grijpen, omdat het kind dan dreigt te overlijden
door het bekneld raken van de navelstreng tussen het hoofd en het baringskanaal.
Vijfmaal is er sprake van een duidelijke moederlijke indicatie: stuipen, waterzucht
of uitputting van de barende. Soms maakt een combinatie van factoren, zoals een
afwijkend bekken en moederlijke nood, dat hij het instrument gebruikt. Eén keer
laat hij zich bij een langdurige bevalling door 'veelvuldig aanhouden' van de om
standers overhalen om de hefboom aan te leggen na het aflopen van riekend en
Afbeelding 5. Forceps Levret
(collectie Museum Boerhaave).
54 Deze instrumentenzak bevatte ook een schaar, mesjes en urinekatheters. Verder nog twee
kromme en twee stompe haken, een perce crane en een crochet tranchent. Dat waren destruc
tieve instrumenten waarmee het kinderhoofd doorboord en verkleind of het dode kind in
delen afgehaald kon worden.
