vrouw blijft vloeien en overlijdt de volgende dag. Wat hij met 'd'ordinaire wijze'
bedoelt is echter niet duidelijk. De indruk bestaat dat hij een actief beleid voert.
Slechts eenmaal beschrijft hij dat hij echt afwacht, overigens pas na eerst gehan
deld te hebben. 'De nageboorte zullende afhaalen vond ik een aanmerkelijke te
genstand en tegelijkertijd bij iedere pooging vloedstorting gewaarworden, vond
ik het raadzaamst haar directeljk te bed te helpen om de natuur tijd te geeven van
zig van langzaamerhand te kunnen herstellen, en de afdrijving van de placenta
te bevorderen. Hij gaat dan om zes uur 's morgens naar huis, komt om tien uur
terug en verneemt 'met genoegen dat de naageboorte reeds om zeven uuren naa
voorgaande naweeën was afgekoomen.
In het dagboek wordt tussen de genummerde verlossingen apart beschreven dat
De Winds hulp gevraagd wordt, omdat de nageboorte achterblijft. Meestal wordt
hij om die reden geroepen door de vroedvrouw. Hij schrijft dan soms dat die te lang
gewacht heeft om 'volgens goede regel' de nageboorte af te halen, wat ook pleit voor
zijn actieve beleid. In die gevallen van 'afhaaling van een nageboorte' beschrijft hij
heel precies hoe hij te werk gaat. Soms haalt hij 'op zagte wijze de nageboorte af' of
lukt het hem met wat manipuleren aan de navelstreng. Meestal brengt hij de hele
hand in de baarmoeder om zich van de placenta en eventuele vliesresten 'te ver
zekeren'. In drie gevallen is door 'onoplettendheid 'of 'verzuim' van de vroedvrouw
de navelstreng afgebroken. Dat - 'het displaizier van de streng te voelen afbreeken'
- overkomt hem zelf trouwens ook tweemaal. In negen van de 22 afhalingen is er
tevens sprake van het zo gevreesde forse bloedverlies. De vrouw bestempelt hij dan
als 'flauw, lipothym, kommervol of zwak. Shockerig, zouden wij nu zeggen. Twee
vrouwen overlijden zo: de eerste ten gevolge van dat bloedverlies, de tweede na drie
dagen ten gevolge van koorts. Een bijzonder geval beschrijft hij heel uitgebreid.
Daar wordt hij bij geroepen, omdat de vroedvrouw vermoedt dat er na de geboorte
van het kind nog een tweede kind aanwezig is. Bij onderzoek voelt hij een vlezige
massa in de vagina en ontdekt dat het de baarmoeder is die uitpuilt. Het lukt hem
om de baarmoeder weer naar binnen te brengen en met zijn vinger langs de navel
streng de placenta af te halen. De vrouw blijft bij dit alles 'courageus'!
De Wind vermeldt ook enkele bijzondere vormen van de placenta in de baar-
moeder.76 In 1795 geeft hij een beschrijving van 'een verouderde naageboorte,
Mely van Malenstein
87
76 De Wind beschrijft een placenta en raquette, waarmee hij bedoelt dat de navelstreng aan de
rand van de placenta is aangehecht en een placenta enkistee, waarmee hij bedoelt dat een deel
van de baarmoeder is samengetrokken rond de placenta en de navelstreng zich bevindt in het
overige deel van de baarmoederholte.
