En daarmee raakt De Beauvoir precies het beeld dat in me op
komt bij het lezen van haar memoires: de wereld is een grote
snoepwinkel en zij staat er middenin - snoepend, happend,met
een vinger tegen het glas wijzend: drop,zoethout, chocolade,
roze vullingen, ze kijkt en zegt hardop wat er in stopflessen,
hangflessen, bakken en laatjes voorhanden is. En zo enthousiast
is ze over alles wat ze zien en proeven kan, dat ze meent dat
alle mensen dat net zo interessant zullen vinden als zij.
Ze raakt niet uitverteld over de boeken die ze gelezen, de
schilderijen die ze gezien, de reizen die ze ondernomen en de
uiterst belangwekkende ontmoetingen die ze gehad heeft.
Hoe gênant ik dat nu ook vind, toch denk ik dat juist daar
indertijd de bekoring van uitging. De Beauvoirs memoires waren
een inleiding tot de literatuur. Ze staan vol namen en samen
vattingen maar door het geheel waarin die vervat zijn, was het
een veel pakkender introductie dan die het schoolboek bood. En
niet alleen tot de literatuur verschaften ze toegang. Ze vorm
den een etrée in de wereld van het denken, van discussie, van
toneel en café. Filosofie, verheven en ontoegankelijk gebied,
mannenbolwerk waar meisjes zich niet binnen wagen, en toch
vaag begeerd als oord waar men vragen kan naar de zin van het
bestaan, filosofie leek iets heel dichtbijs. Je zat zogezegd
met Sartre in het café en praatte over god en de wereld.
Verschillende denkbeelden en politieke standpunten namen de ge
stalten aan van personen. Ze kwamen bij je zitten. Je ging ze
sympathiek vinden, of ze gedroegen zich juist onmogelijk.
Sartre bleef een veilig baken. Je kreeg aardig greep op de wereld
Want anders dan in de filosofische literatuur waren ideeen ver
taald in mensen en in taferelen, zodat je je kon inleven. De
wereld was niet meer bedreigend en overweldigend - ze was goed
te verteren
Van De Beauvoir als persoon krijg je intussen, de vele honder
den bladzijden ten spijt, weinig hoogte. Of beter; ze krijgt
geen diepte. Maar ook dat heeft haar populariteit eerder be
vorderd dan belemmerd. Een gedifferentieerd getekende persoon
lijheid is minder geschikt als identificatie object. De Beauvoir
blijft een ideaalvoorstelling. Voor haar zijn haar drijfveren
en idealen één en dezelfde. Vrijheid en autonomie.
En daarin kan een ieder weer de eigen verlangens projecteren.
Dat De Beauvoir voor haar levensproject een prijs betaald heeft,
de prijs, dunkt mij, van onderdrukking en verzwijging van ge
voelens die haar vrijheidsdrang in de weg leken te staan, was
niet aan de orde. Vrijheid kan, dat was het motto waarop auteur
en lezeressen elkaar vonden. Simone de Beauvoir leefde samen
met een man die met veel vrouwen vree. Dat kón ze, daar maakte
ze geen ophef over. Ze had zelf ook enige malen een verhouding
met een andere man. Wat telde was, dat zoiets mogelijk was, niet
wat het haar nou allemaal precies deed. Mijn blik werd nuchter
der met de tijd. Ik heb geen behoefte meer aan een heldin.
Of toch? Nog altijd kijk ik uit naar vrouwen die me een beeld
van toekomst kunnen geven.
Vrouwen die oud kunnen worden, zonder doods te zijn of bitter.
Veel ken ik er niet.
- 18 -
