En zoveel roemruchte steden kussend/ Stroomt gij zwanger de zee in'.
De Schelde, hèt symbool van de Groot Dietse Gedachte...
Peleman heeft me snel uit de droom geholpen. Hij is de auteur van vijf
prachtboeken over de rivier. Ze staan vol ronkende zinnen over 'der vaderen
stroom' en de 'slagader van het vaderland', die 'branding en bezieling' blijkt
te zijn geweest voor zeer verdachte dichters als Cyriel Verschaeve, Wies Moens
Martien Beversluis en...Bert Peleman zelve. Evenals de enige Vlaamse auteur
die geen boek kon schrijven of de hoofdrol was weggelegd voor de rivier met
'zijn kracht en geheimen, die ge nooit kennen zult'. Ik bedoel Filip de Pille-
cijn, die al in de eerste wereldoorlog vocht voor het heilige Dietse ideaal
aan het Ijzerfront, en die in de tweede wereldoorlog dikke vrienden was met de
moffen, omdat hij de naïeve gedachte had, dat via hen een volks-Dietse staat'
gevormd zou worden.
De Pillecijn was nog een kleine jongen vergeleken met Cyriel Verschaeve, de
grote voorman van de Vlaamse beweging, die in 1946 bij verstek ter dood werd
veroordeeld om alles wat hij in de laatste wereldoorlog fout had gedaan. Deze
Verschaeve, dichter van o.a. 'De Schelde bij Dendermonde' liet zich inspireren
door de Schelde: 'Het schoonste voor een stroom is groot te stromen...'.
Ook Wies Moens, die in de oorlog jarenlang propagandapraatjes voor de Bel
gische radio hield, werd geboren aan de Schelde en bezong haar: '0 Schelde,
forse draver met mijn heimwee, werver gij om het eerste vuur der jeugd'.
Moens is dood. Hij is als balling in Limburg -het doodvonnis werd niet uitge-
voer- van ouderdom gestorven. Maar als je aan de Schelde staat, kun je nóg een
teken van hem verwachten. Althans, dat profeteerde hij: 'Als ik naar het gro
te ginds ben heengegaan/ en gij verlangt een teken nog van mij/ kom aan den
waterkant, kom aan den stroom...'.
Is het gek dat ik niet meer onbevangen tegenover de Schelde sta? Al mijn
poëtische gedachten van vroeger slik ik haastig in als ik bedenk dat dit water
de gedachten van Moens en Verschaeve met zich meedraagt.
Toen, in juli 1987 kreeg ik van Bert Peleman een flesje Scheldewater, vers
getapt uit de bron en meteen van een schroefdop voorzien plus een etiketje er
op met een handtekening van Peleman. Dat flesje staat al drie jaar ongeopend
bij mij thuis. Eerst was het water prachtig helder, maar in de loop der jaren
is er op de bodem toch een klein beetje drab neergeslagen..bruin.
KEES SLAGER
33