hem de hondenuitsmijter kunnen noemen. In elk geval was de
betekenis van slaan (Zeeuws: slae'hé) in het ambt bewaard gebleven,
want mijn grootvader schroomde niet om soms rake tikken uit te
delen in de kerk. het woorddeel 'onder' heeft zijn oorspronkelijk
verband met honden verloren en is waarschijnlijk in verband
gebracht met 'onder' zoals dat voorkomt in de namen van onder
geschikte functies zoals bijvoorbeeld onderbaas, onderpastoor,
onderprefect enz. Dus een ambt onderaan op de hiërarchische ladder
van de Kerk.
Toen de honden door de plaatselijke verordeningen tegen hun
bandeloze vrijheid geen probleem meer vormden, wijzigde zich de
taak van de Onderslaeher. Hij werd van hondenmepper gepromo
veerd tot ordebewaarder in het Huis des Heren. Zijn maatschappe
lijke aanzien steeg en dat vond tenslotte zijn weerslag in de naams
verandering. Zeer waarschijnlijk leverde de Franse bezetting tijdens
Napoleon de nieuwe naam Swies: naar het Frans voor Zwitser.
De Zwitsers waren en zijn nog steeds de ordebewaarders van het
Vaticaan. dat is de taak van de Zwitserse Garde, het privélegertje van
de paus, waarvan de Zwitsers al sinds de Middeleeuwen het privilege
bezitten om er de recruten voor te leveren. Eeuwenlang was Zwitser
land de grootste leverancier van huursoldaten aan heel Europa. Geen
land, behalve het Vaticaan, maakt daar nu nog gebruik van. Zo was
mijn grootvader in ver afgeleide zin ook nog een soort huursoldaat.
Had de man dat ooit geweten! Hij was zo pacifistisch van aard; maar
in de kerk was hij waakzaam en strijdbaar als een soldaat op zijn
post.
2. Rellen in de bochten
Vier keer elke zondag, d.w.z. tijdens vier diensten, stond mijn groot
vader als Swies in de kerk. Hij deed dit pro deo, zowel letterlijk als
figuurlijk. Het kostte hem driekwart van zijn weekend, dat toen nog
maar één dag duurde. De vrije zaterdag was nog onbekend; God
werkte ook zes dagen aan zijn schepping, en de zevende dag rustte
hij. Maar mijn grootvader werkte ook de zevende dag, al zal hij
het werk in dienst van God zeker als een welverdiende wissel op de
eeuwigheid hebben gezien.
Hij was op zijn post in de kerkdiensten van zeven uur, half negen
en tien uur. Als toetje bij deze overvolle dis had hij nog het Lof,
een dienst ter ere van het Sacrament, om twee uur 's middags, ik zei
8
