Jacob Roggeveen: zachtmoedig militant
Peter Sijnke
Jacob Roggeveen is blijkbaar een tot de verbeelding sprekende figuur.
Zelfs 260 jaar na zijn dood weet hij de gemoederen bezig te houden.
"We daalden de vliegtuigtrap af en zetten voet op Paaseiland.
We drukten elkaar spontaan de hand." Een historisch moment voor
vader en zoon Lo en Leo Roggeveen, afstammelingen van Jacob, de
ontdekker van het Isla de Pascua. Zijn afstammelingen werden
268 jaar na dato met veel ceremonieel binnengehaald.' Aldus P.V.
van Woensel Kooy in een artikeltje op de achterpagina van NRC-
Handelsblad (8 juni 1991). Afstammelingen van Jacob, die was toch
kinderloos overleden? Ik nam contact op met Lo Roggeveen, die
toegaf dat van een directe afstamming geen sprake kon zijn. Zijn
voorouders stamden uit Bleiswijk. Dat is inderdaad niet zo ver van
Delfshaven waar Jacobs vader vandaan kwam...
Niet alleen 'afstammelingen', maar ook literatoren houden zich
met Jacob Roggeveen en het door hem ontdekte Paaseiland bezig.
'Eilandoloog' Boudewijn Büch schrijft in zijn boek Eenzaam (1992,
het tweede deel uit de Eilanden-reeks) dat het de verveling moet
zijn geweest die Roggeveen tot een expeditie dreef. Volgens P.P.
Thomése, in zijn verhaal 'Zuidland' uit de gelijknamige met de
AKO-literatuurprijs bekroonde bundel (1990), trachtte Roggeveen
'postuum te voldoen aan zijn vaders eisen'.
We reizen terug in de tijd.
Het is 1 augustus 1721. We bevinden ons op de rede van Texel,
alwaar drie schepen met klapperende zeilen gereed liggen om uit te
varen. Het zijn de schepen 'De Arend' (met 32 stukken geschut en
111 man aan boord), de 'Thienhoven' (met 24 stukken en 80 man)
en een kleiner zeilschip, een zogenaamde hoeker, de 'Africaensche
Galey' (met 14 stukken en 33 man).
De schepen zijn eigendom van de West-Indische Compagnie
(W.I.C.) en uitgerust voor een expeditie van 28 maanden, een
expeditie naar het legendarische 'Zuidland'. Bevelhebber is de reeds
62-jarige mr. Jacob Roggeveen.
Wie was deze commandant en wat deed deze man op leeftijd, want
dat was hij voor die tijd zeker, daar op de rede van Texel meer dan
270 jaar geleden?
23