Ballustrada Optima Forma Nederlandse of Nederlandstalige publicisten en moraal. Dan gaat het artikel of boek over de tweede wereldoorlog of over discriminatie in het huidige tijdsgewricht. In het ergste geval wordt er een misplaatst verband tussen beide gelegd. Zoals Gijs Schreuders onlangs deed in een column in De Volkskrant of Tom Lanoy in weet ik welk programma op de Nederlandse buis. Tom, sardonische held van de spooknatie Belgie, leek tijdens de uitzending geen schim van zich zelf. Hij sprak vlak en vermoeid over het Vlaams Blok, over huids kleur en zelfs over opkomend fascisme. Hij zei wat hij moest zeggen en hij was plotseling de meest kleurloze schrijver van België. Wat ik mezelf afvraag: waarom zijn er geen colomnisten die op komen voor een 73-jarige autochtoon die zijn jeugd gedwongen heeft doorgebracht bij de Duitse Arbeitseinsatz en die op zijn oude dag opnieuw en deze keer 'geestelijk' wordt gedeporteerd. Hij woont nog wel in eigen buurt, maar hij verstaat zijn buren niet meer. Buurt- winkels zijn in Turkse of Marokkaanse handen overgegaan en de straat is een stageplaats voor aankomende criminelen. Het antwoord geef ik alvast maar: hij voldoet niet aan het stereotiepe beeld van de gediscrimineerde. Hij is niet exotisch genoeg; hij is niet interessant. Hij heeft veel tegen. Hij is, nou ja, het hoge woord moet eruit: hij is godverdomme veel te blank. De beproefde veteraan moppert en kankert intussen in een weinig modieus jargon op alles en iedereen. Voor hem hoeft het be vrijdingsjubileum volgend jaar niet gevierd te worden. Als het een beetje meezit wordt hij in de loop van 1995 door een willekeurige vertegenwoordiger van Modieus-Links (drie keer nul is nul) of Rood- Rechts (dood aan de laatste arbeiders!) voor racist, etnocentrist of zelfs fascist uitgemaakt. Dat zal hem overigens een zorg zijn. Voor de juiste inhoud van die begrippen dient men tegenwoordig al een etymologisch woordenboek te raadplegen. James Agee zou er in zijn jonge jaren wel raad mee geweten hebben. (Lees alsnog: Laat ons nu vermaarde mannen prijzen. Waarom heb ik dat boek nu pas ontdekt? In een boekenzaakje naast de Dom in Utrecht ligt het voor 12,50.) Nederlandse schrijvers, publicisten, colomnisten van na de tweede wereldoorlog zijn, op enkele uitzonderingen na, geestig, netjes en 5

Tijdschriftenbank Zeeland

Ballustrada | 1994 | | pagina 5