Bespreking
Een jaarlijks spiegelgevecht André van der Veeke
In de Slibreeks is onlangs De Veerman van Sint-Amands (deel 78) uit
gegeven. Schrijver is de hoofdredacteur van de reeks, Aarnout de
Bruyne. Hij verhaalt van zijn laatste tocht naar Sint-Amands, niet
zomaar een uitstapje maar een jaarlijks terugkerende pelgrimage
naar het graf van Emile Verhaeren.
Rake beschrijvingen van de route worden afgewisseld door bespie
gelingen over eigen levensloop, literaire anekdoten, historische
gegevens en een enkele politieke opmerking. Voor de hand liggende
beschouwingen gaat De Bruyne in zijn reisbeschrijving liever uit de
weg, wat uit het volgende stukje over Hulst blijkt.
"Toch moet ik zelden bi) Hulst aan Van Den Vos Reinaerde denken. In het
Middelnederlandse epos is er sprake van Hulsterlo. Bij de poort staat er een
standbeeld van de rode rover. Maar ik zie het land van Reinaert de vos
meer als een symbolisch landschap en daarin ervaar ik Hulst als een bol
werk van katholicisme, waar de burgerlijke krachten van geld en macht
gestalte kregen in de wanstaltige torenspits die de Hulstenaren na de oorlog
op hun toch sfeervolle basiliek hebben gezet."
Na het passeren van de grens blijkt de schrijver een voorstander
van de Groot-Dietse gedachte. Hij beschouwt 1830, het jaar van de
afscheiding, als een rampjaar. Verder gaat het, richting Bersele, rich
ting Sint-Niklaas, stad met het grootste marktplein van België. Ver
volgens naar Temse (Boelwerf) en naar Weert, Branst, Luipegem. In
het laatste dorp bezoekt hij een beeldenpark van een Zeeuwse beeld
houwer. Een humoristisch beschreven ontmoeting met de eigenaar
volgt: "Terwijl ik in volle aandacht het beeld bekijk, staat opeens Lannoy
naast mij. Ik begroet hem. Hoewel ik hier ieder jaar kom en in dezelfde tijd
en altijd op weg naar St Amands-aan-de-Schelde, blijkt hij mij ook dit jaar
weer niet te herkennen.
De schrijver passeert Emielkerke en uiteindelijk is daar Sint-Amands.
Bijna iedere beschrijving van de plaats wordt gekoppeld aan het
leven van de dichter Verhaere.
Echter ook de in 1970 overleden auteur Dirk Witte blijkt afkomstig
uit het stadje. Van hem is niets tastbaars terug te vinden. De Bruyne
onderzoekt de beweegredenen voor zijn jaarlijkse visite. Sint-
Amands is geen fixatiepunt voor hem, een jaarlijks baken van rust
40