Gezocht een galbak, standplaats Zeeland
Pieter Schoonheim
Al wie zijn gal wil spuwen, zijn gram wil halen, of heel in het
algemeen blijk wil geven van ongenoegen over leven en wereld, die
komt met het schrijven van een column het best aan zijn trekken.
De column, ook wel cursiefje of strijklicht of zelfs simpel 'com
mentaar' geheten, is het eindstation van elke gedachtenwisseling.
Iemand die het ergens niet mee eens is, een correctie aan wil bren
gen op iemands leven of werken, of de mensheid iets bijzonders
te zeggen heeft, neemt een blocnote op schoot en schrijft een
column. Wie het netjes wil houden, of beschaafd: hij of zij schrijve
een essay. En wie zijn woede geheel de vrije loop wil laten, die
neemt de polemiek te baat. In de column echter wordt altijd een
afdoende mening gegeven; een standpunt waarop geen reactie
mogelijk is, dat op beschaafde doch snijdende wijze geformuleerd
wordt, dat de ogen van tegenstanders doet neerslaan. Om een voor
beeld te geven: over het fenomeen buitenlandse politiek kan ik
zeggen: "Was de buitenlandse politiek van Nederland onder Luns al
op een dieptepunt, het is daarna nooit meer beter geworden, omdat
de ene kluns de andere stuntel is opgevolgd. In den vreemde zijn
we dan ook voluit bekend om onze miskleunen, vanaf de Nieuw-
Guineakwestie tot en met de recente drugsaffaire."
De column nogmaals is de zeepkist voor de redenaar die niet in de
open lucht het woord wil voeren. Maar na de column is de kous af.
Wat eventueel nog kan volgen is het blijvend conflict of het kort
geding. Iemand die het in dat opzicht erg bont heeft gemaakt is
natuurlijk Theo van Gogh die het met Trouw aan de stok kreeg en
vervolgens buiten is gegooid. Helemaal niets bijzonders overigens.
Dit soort ruzies en rellen hoort gewoon bij het literaire wereldje.
Jaren geleden noemde de criticus Jaap Goedegebuure zijn collega
Hans Warren een ouwe geile bok. De twee kopstukken lopen sinds
dien een eindje voor elkaar om. Bij Trouw - toch een rustige krant
met een gezicht - had trouwens al eerder juffrouw Schilder haar
congé gekregen. Nou, daar had ik graag aan mee gewerkt.
Als je als columnist je mening op de juiste manier hebt verkondigd,
dan ben je ook je gal geheel en al kwijt. En je lezers zijn zo gek om
die over zich heen te laten komen. Daarbij denkt die lezer meestal:
"Dat venijn van de columnist is niet voor mij bedoeld, maar voor
Bolkestein, Kok of Raats." Door het leedvermaak over de behan-
17