Mail-art AKA de artistieke moeder
van het Internet cuy Bieus -42.292
Historische achtergronden
Wanneer mediagoeroe Marshall McLuhan in 1964 de intussen wel
bekende zin 'the medium is the message' neerschrijft, kan niemand
vermoeden dat deze uitspraak het weerkerende adagium zal worden
van een planetaire kunstrichting, namelijk Mail-Art.
Mail-Art is een internationaal netwerk van honderden kunstenaars
die communicatiemedia als kunstmedia hanteren. Onder meer post,
telefoon, fax, Internet. Dit netwerk heet het 'Mail-Art Network',
want in de praktijk wordt vooral het postsysteem geëxploreerd en
benut. De post blijkt immers - voor de meeste kunstenaars - nog
steeds het goedkoopste artistieke communicatiesysteem te zijn, dat
toch zeer rijk is aan verzendingsmogelijkheden. Nochtans zal er de
volgende jaren heel wat concurrentie opdagen van de elektronische
en digitale communicatie.
Mail-artists of networkers distribueren hun kunst dus in de eerste
plaats via het medium post en niet via de officiële galerijen en
musea. In dit alternatieve circuit staat de directe communicatie en
de uitwisseling van artistieke informatie centraal. Een gevolg hier
van is dat enkel zij, die zelf werkzaam zijn in het Network, worden
ingelicht over de diverse projecten en activiteiten. Nochtans zijn de
communicatieverbindingen tussen Mail-Art en het officiële kunst-
gebeuren niet volledig doorgeknipt. In de loop der voorbije jaren
werden er, ook in Nederland, regelmatig Mail-Art-manifestaties en
tentoonstellingen georganiseerd. Dit gebeurde zowel in officiële als
in niet-officiële instellingen.
De oorsprong en de historische ontwikkeling van het fenomeen
'Mail-Art' is problematisch om verschillende redenen. In eerste in
stantie omdat zij gelieerd zijn aan de begripsbepaling, d.w.z. met de
'betekenis' die men aan het begrip 'Mail-Art' toeschrijft. Ontstond
Mail-Art in de jaren '50, '60 of '70? Was het in Japan, de USA of
Europa? Was het de Gutai-Group, Fluxus, Nouveau Réalisme, de
poesia visiva of de New York Correspondence School die Mail-Art in
beweging zette? Het is onmogelijk om één enkel 'wie-waar-wanneer'
22
