Noten
licht van wat de Duitse bezetting veroorzaakt heeft, maar de parti
pris van Venema maakt zijn werk tot een voorbeeld van slechte
geschiedschrijving.
- Hoewel Beversluis door zijn opeenvolgende wisseling van politieke
kleur de schijn op zich laadde een politieke windvaan en oppor
tunist te zijn, meen ik voldoende grond te hebben hem het
slachtoffer te vinden van zijn (noem het naïef) consequent en
radicaal idealisme.
- Door dit fundamenteel (bijna schrijf ik fundamentalistisch) idea
lisme doorzag Beversluis de consequenties niet van zijn spontaan
en open gedrag en was dit oorzaak van veel persoonlijke moei
lijkheden en teleurstellingen.
- Het oordeel van Venema over de dichter Beversluis als een erger
niswekkende rijmelaar berust enkel op zijn propagandistische
werk. Beversluis heeft ontstellend veel geschreven; het betere lijkt
bedolven onder het minder goede, het 'slechte' gerijmel in dienst
van het volk overschaduwt het betere. Zijn talige overtolligheid
doet het goede afbreuk. Ik hoop dat exemplarisch duidelijk te
hebben gemaakt door zijn Koperen Ko met wie ik hem als totalitair
artiest tenslotte heb vergeleken.
1Adriaan Venema, Schrijvers, uitgevers en hun collaboratie.
Over Martin Beversluis: dl. 2, De Harde Kern, onder de titel: De Opportunisten.
Amsterdam, Arbeiderspers 1989.
2. Dignate Robbertz, pseudoniem van Johanna Beversluis-Verstraate, schreef
een aantal romans die zich afspelen in Zeeland, o.a. jikkemien. Aan haar
memoires over Martien Beversluis en aan de vele artikelen in kranten en
tijdschriften over zijn werk en zijn sociaal-maatschappelijke en politieke
activiteiten ontleen ik een aantal gegevens voor dit onderzoek.
3. De Gemeenschap, 1935.
4. Nationaal Front, 1940.
5. Veel correspondentie van Martien Beversluis bevindt zich in het Letterkundig
Museum in Den Haag. Ze bevestigt mijn visie op hem in dit onderzoek. Dat
hij tot 1940 geen fascistische sympathieën had, blijkt uit zijn vriendschap
met onder andere de dichter Eduard Hoomik, die hem zeker niet als vriend
zou geaccepteerd hebben als hij in woord of geschrift blijk had gegeven van
fascistische neigingen.
37
