patronaat van Saint-Joseph stond, lag in zuidoostelijke richting bui
ten de stadswallen van Sluis. Het instituut bezat een eigen boerderij
en een eigen kerk. Enkele jaren geleden werd het verwaarloosde
gebouwencomplex volledig met de grond gelijk gemaakt. Aan de
andere zijde van het stadje, richting Sint Anna-ter-Muiden, bevindt
zich nog het voormalige Sluise pensionaat waarin aanvankelijk de
orde der Zusters Ursulinen neerstreek. Na de Tweede Wereldoorlog
bood het gebouwencomplex ruimte aan een seminarium opgericht
door de reguliere kanunniken van Sint Jan-van-Lateranen, waar
Vlaamse en Nederlandse jongeren tot priester werden opgeleid. Ik
herinner me uit de jaren zestig nog dat we soms contact hadden
met jongeren uit Wallonië die naar het seminarium kwamen. Als
jongere ging ik vaak naar de zondagsmis van het seminarium; ik
kreeg er ook mijn eerste lessen als misdienaar.
Sluis heeft oude tradities voor overschrijdend grenstoerisme opge
bouwd. De grote stroom kwam pas goed op gang in de beginjaren
van de twintigste eeuw toen de Engelse toerist, op weg van Oostende
naar de Walcherse weekmarkt in Middelburg, in het stadje een pleis
terplaats vond. Na de oorlog groeide Sluis uit tot een commercieel
koopcentrum voor Vlamingen en Walen, de laatste decennia hoofd
zakelijk bepaald door het aanbod van pornografie.
In Sluis woonde ook Johan Hendrik van Dale (1828-1872), die er als
hoofdonderwijzer en archivaris werkte. Hij was de grondlegger voor
het Groot Woordenboek der Nederlandse Taal.
Sluis vormde het eindpunt van de veldtocht van Ramuz' soldaat
Joseph: "Hij wou dat hij zijn huis al zag, want hij loopt al den ganschen
dag De drie soldaten zouden dit traject als slotstuk eveneens te
voet afleggen. Ik was die middag vrij van mijn koksplicht en bezocht
ter ontspanning een vroegere dorpsvriend. Mijn moeder trof ik die
middag thuis niet aan.
Rond zessen zag ik de marcheerders de Sluise stadswal binnenlopen.
We sloten de tocht af met het eten van een pizza in een restaurant.
Kapitein Pieters was nog steeds niet in goede doen en dronk een
bordje bouillon. Hij kon met tevredenheid terugkijken op de grote
taak die nu erop zat. Na al die maanden van intense voorbereidingen
kon hij met een gerust hart zijn officierstitel verlengen met de af
korting 'b.d.' (buiten dienst). Ook wij trokken de wapenrok uit.
Tot besluit haalden de kapitein, de hopman en de wassink nog een
noemenswaardige ontmoeting aan die zij onderweg met een boer in
36
