SF op Malta?
Paul van Leeuwenkamp
Malta is warm en droog. Een republiek van vijf rotsachtige eilanden,
waarvan er drie bewoond zijn. De kleinste daarvan, Cosimo, loop je
in een half uur over. Het heeft acht bewoners en een hotel voor
watersporters. Gozo is groter en bevat een tiental stadjes. Toeristen
kom je er volop tegen. Het hoofdeiland Malta, op grond van het aan
tal inwoners al overbevolkt, wordt in de zomer overspoeld door
vooral Engelse toeristen. De toeristenindustrie is daar aan de kust op
tal van plaatsen nadrukkelijk aanwezig: hoge nieuwbouwhotels,
overal toeristenwinkeltjes en -menu's, 's Avonds is er het volume
van talloze imitatie-Neil Diamonds en Eros Ramazotties.
Toch heb je er nog wel de gelegenheid te lezen. Op je hotelkamer
of aan de pool, op een van de terrasjes, of in de stille stadjes die er
nog steeds te vinden zijn. Het uitgestorven Vittorioso (Birgu) bij
voorbeeld, de oorspronkelijke hoofdstad van de Maltezer ridders. De
house-muziek die daar uit een enkel huis de verlaten straten in
dendert, is uitzondering en geeft juist een surrealistische sfeer.
Er is op Malta een ruim aanbod van videobanden (waaronder ook SF-
films), maar de keuze aan boeken is beperkt. Veel toeristenshops
hebben wel een rekje met Engelstalige pockets en daar zitten meest
al wel een paar SF/fantasy-titels bij. Aan de boulevard van Buggiba,
een van de noordelijke toeristencentra, vond ik een viertal tweede
hands pockets van Philip Dick. Een echte boekhandel, zoeen waar
je rond kunt snuffelen, vond ik alleen in de hoofdstad Valletta, in de
Merchant Street. Daar stond Concrete Island van J.G. Ballard tussen
de literatuur en in een aparte kast met SF en fantasy boeken van Asi-
mov, Clarke, King, Tanith Lee. Ook de nieuwste titels van Simmons
en Bear waren aanwezig.
Er is ook een boekenkast met Maltees proza, maar dat is voor de
gemiddelde Nederlander geheel onbegrijpelijk (Ix-Xitan Wasal fit-
Tlettax). Malta is echter tot september 1964 Engels geweest en nog
steeds loopt de discussie of het Maltees of het Engels voertaal moet
zijn. Er is ten minste één Maltese uitgeverij, de Publishers Enterprises
Group (PEG) Ltd, en die geeft ook Maltees werk in het Engels uit.
De belangrijkste auteur die in het Engels schrijft, lijkt Joseph Attard
te zijn. Een inmiddels gepensioneerde ambtenaar die in 1968 in
Engeland debuteerde met de roman I Chased a Ghost. Een aantal
van zijn titels kunnen de SF-lezer opvallen: The Ghosts of Malta, The
35