altijd aanwezig, waar je ook terecht komt, niet alleen de fysieke
plaatsen maar vooral ook de emoties die ermee verbonden zijn, zoals
de angst voor honden die zijn moeder in het Jappenkamp opdeed en
als een soort familie-angst aan haar kinderen heeft doorgegeven,
waarmee Brokken op zoek naar de bekende schrijver op Curagao
wordt geconfronteerd.
Brokken schreef in De moordenaar van Ouagadougou"ik zie tegen
iedere reis op", maar toch gaat hij steeds weer op weg. Een drang
die moet zijn ingelepeld door zijn kosmopolitische ouders, versterkt
door de reisverhalen die hij als jongen las. Reizen zit de familie
Brokken blijkbaar in het bloed. Dat reizen wordt in de meest essen
tiële vorm het onderwerp van Brokkens volgende project, het lijvige
De blinde passagiers (1995), waarvoor hij meerdere keren per boot
naar Zuid-Amerika reist. Het schrijven van deze roman kost hem
enkele jaren, een periode die door de uitgever wordt opgevuld door
de publicatie van een bundel interviews en reportages (de al ge
noemde Spiegels, 1993). Al betreft het oud werk, toch past deze
bundel uitstekend op dit punt van zijn schrijverscarrière. De per
soonlijke invalshoek benadrukt dat Brokkens interviews tot zijn lite
raire oeuvre behoren, en dat ze een fase waren in zijn persoonlijke
ontwikkeling als schrijver. Net zoals de talloze schrijversportretten
een belangrijk deel zijn van het literaire oeuvre van Jeroen Brouwers,
een heel anders, zelfs tegengesteld geaarde auteur, met echter een
even intense en oprechte verbondenheid met de literatuur.
De blinde passagiers speelt zich bijna geheel af op een schip. De
hoofdpersoon, een restaurateur van schilderijen, van het verleden
dus, is op een vrachtschip op weg naar Zuid-Amerika. Het dorp uit
zijn jeugd maar dan anders, dobberend op de wereldzeeën. Een lange,
rustige reis om tot zichzelf te komen, los te breken uit het verleden.
Maar de twee Russische verstekelingen en de vrouw van één van de
zeelieden zijn op de vlucht voor hun eigen verleden en hun aan
wezigheid maakt de reis minder rustig dan de bedoeling was. En aan
het verleden valt niet te ontsnappen, dat blijft altijd aanwezig, nu
vooral in de gedaanten van zijn overleden vader de dominee en een
jeugdliefde. Aan het eind rest de hoofdpersoon niets meer dan de
vliegreis naar huis, alweer een aantal herinneringen rijker. De blinde
passagiers is een ambitieuze roman. Die handvol mensen op het
kleine, monotone toneel van het schip, met slechts af en toe een
haven of een spannende gebeurtenis. Volgens Reinjan Mulder in NRC
Handelsblad een mengeling van "een klassieke Latijns-Amerikaanse
26
