Dino
Raats
Jaren geleden bezochten Saar en ik onze oudste zoon in Canterbury.
Het liep tegen de kerst en het stadje gonsde van de muzak. Het sfeer
tje met de glimlach van vrede en halleluja. Aangenaam voor wie er
oog en oor voor heeft, maar storend voor andersdenkenden. We pas
seerden Kings College, het elitaire opvoedingsinstituut waar telgen
van rijke machthebbers uit de derde wereld hun vaders dictatoriale
visie op democratie leren begrijpen en vriendschap sluiten met toe
komstige bondgenoten. En dat allemaal in perfect Engels. Een stuk
of vijf pikzwarte kindertjes waren nog niet zo ver en renden vloe
kend in hun landstaal achter elkaar aan. Zij werden direct naar bin
nen geroepen. Beschaving heeft vaak enkel maar een buitenkant.
Zo slenterend liepen we richting kathedraal, een overweldigend
bouwwerk waar we volgens vrienden figuurlijk gezien niet omheen
konden. Het was er druk. De hekken waren open en op het plein
stonden een paar tentjes waarin mensen stampvoetend van de kou
vage dingen naar ons riepen met veel Christmas erin. We keken de
andere kant op, want als je niks ziet is het ook niet voor jou bedoeld.
Door de geopende deuren klonk muziek. Toen we naar binnen lie
pen zagen we voorin bij het altaar een groot orkest, kennelijk bezig
met het instuderen van een muziekstuk. Het was the Academy of
St. Martins in the Field, dat de Introductie en het Allegro van Elgar
repeteerde, een meesterwerk van technische verbeelding. Engelser
kan bijna niet. In de enorme ruimte van het kerkgebouw werd iedere
nis gevuld met de volle klanken van de violen. Ontroerd zakten we
neer op een bank en luisterden ademloos naar de prachtige zware
aanzetten die bijna frivool overgingen in vrolijk geswing.
'Smiling with a sigh' noemde Elgar zijn Allegro. Ik voelde de tranen
komen en deed niets om ze tegen te houden. De klanken van tien
tallen violen weerkaatsten tegen de kruisgewelven en werden vervol
gens over onze hoofden gestrooid. Volkomen in de ban gingen we
onder in de muziek. Bijna kreeg ik visioenen en dat is dan ook
meteen het gevaar van deze vorm van sacrale overgave. Het schuilt
in de onmerkbare indoctrinatie als je je niet bewust blijft van je
omgeving. De vervoering die bij veel sektes standaard is ingebakken
om mensen bij de club te houden en als willig werktuig te kunnen
gebruiken. Het is.de enige verklaring voor het ontstaan van gods
diensten. Maar de mooiste dingen zijn niets waard als je er niet ge
voelig voor bent, en je verstand heb je niet voor niets gekregen.
40
