overtuiging, welk 'systeem' deze ook betreft, is een leugen van
vitale betekenis, een psychologische noodzaak, zonder welke
de dagelijkse moed van het voortgaan niet opgebracht kan
worden. Die leugen kan zich zo vastzetten dat het bewustzijn
van de val uit het geloof onder zijn eigen waterspiegel weg
zinkt. Cynisme en desillusie, levensgroot aanwezig als tevoren,
zijn een onbewuste attitude geworden.
Ik besef dat 'communistisch partijkader' en 'functionaris van
het Vaticaan' al termen met een archaïsch odeur zijn. De pro
blematiek heeft inmiddels betrekking op hele samenlevingen
in plaats van op 'gevorderde' individuen. Nu zien we het ra
zendsnel afkalven van de invloed van elke officiële belijdenis.
Ideologie en voorschrift werden alleen verdragen (en geïnter
naliseerd) omdat er aan overtredingen drastische straffen wa
ren verbonden. De zachtmoedigheid van het lam bestond zon
der de dreiging van de hel alleen onder halvegaren en geboren
slachtoffers.
Je kunt de massa een kwieke perceptie niet ontzeggen. Zodra de
volkeren doorhadden dat hun als zombies voortgaande morele
en geestelijke leiders allang dood waren onder hun toga, klonk
over velden en steden hetzelfde schorre gejuich en hetzelfde
gerinkel van haastig afgegooide ketens.
- Victorie kraaiend op weg naar niets!
