DE FANTASTISCHE
HARRY MULISCH
In de eerste versie van The Encyclopedia of Science Fiction (1979,
S red. Peter Nicholls) wordt onder de ingang 'Benelux' door
Luk de Vos een overzicht gegeven van de sciencefiction uit de
Benelux. Daarin neemt Harry Mulisch een prominente plaats
in. Zijn De toekomst van gisteren (1972) wordt omschreven als
Q) utopisch, een sociale extrapolatie die superieur zou zijn aan The
iron dream van Norman Spinrad (1972) en qua thematiek - de
hypothetische overwinning van Hitier - vergelijkbaar is met
qj Laarzen in de nacht van Philip K. Dick (1962). Het zwarte licht
4) (1956) wordt genoemd als een tussenvorm van de Fantastische
—1 Reis en de Utopie, De versierde mens (1957) zou ooit de deuren
naar literaire experimenten in de Nederlandstalige sciencefic-
(g tion hebben geopend.
Voor de editie uit 1999 (nu door Peter Nicholls en John Clute)
herschreef Jo Dautzenberg het lemma. Nog altijd wordt uitge-
g breid aandacht besteed aan De toekomst van gisteren, maar Het
zwarte licht en De versierde mens zijn verdwenen, terwijl De Pro-
cedure nog te jong is. In deze versie heeft Mulisch een eigen
ingang gekregen, maar die verwijst slechts naar de Benelux, net
zoals dat het geval is bij andere Nederlandstalige auteurs als
Eddy Bertin, Belcampo, Reinder Blijstra, Felix Thijssen, Borde-
wijk en Hugo Raes.
Van alle auteurs die in The encyclopedia of Science Fiction worden
genoemd, is in The Encyclopedia of Fantasy van John Clute en
John Grant (1998) alleen Harry Mulisch aanwezig, en dat nog
wel met een eigen lemma, geschreven door Gregory Feeley.
Vermeld worden De toekomst van gisteren - ook hier Hoogste
tijd (1985) - een fabulatie met echo's van The Narrative of Arthur
Gordon Pym van Edgar Allan Poe - en Oude lucht (1977), drie
lange verhalen waarvan Symmetrie een 'meditation on the spirit
