aan de oppervlakte. Gainsbourgs opzet was geslaagd: met een
simpel lied had hij aangetoond dat nationalisme en racisme
hand in hand gaan en dat een groot gedeelte van de Franse
bevolking geen lering had getrokken uit de Tweede Wereldoor
log. In de heftige polemiek die volgde op Aux Armes Et Caetera
gingen de nuances van Gainsbourgs zet vaak verloren: de Mar
seillaise was tenslotte een revolutionair lied en de reggae waar
tegen Gainsbourg het had geplaatst was niet minder revolutio
nair, met dat verschil dat de rastafari's niet de omverwerping
van de monarchie voor ogen stond, maar de onttakeling van de
blanke suprematie. Gainsbourg had in feite niets anders gedaan
dan de Republiek herinnerd aan zijn oorsprong en de Marseil
laise teruggegeven aan de revolutie. Zijn repliek op de woede
die over hem werd uitgestort was niet minder fijnzinnig: hij
kocht het originele document waarop Claude-Joseph Rouget de
Lisle in 1792 de Marseillaise had gecomponeerd en voegde het
kostbare manuscript toe aan zijn verzameling in het huis aan
de Rue de Verneuil.
Het krediet dat Gainsbourg na Aux Armes Et Caetera had opge
bouwd bij het politiek correcte deel van de Fransen was ook
weer snel verspeeld. Toen hij in 1984 tijdens een live televisie
uitzending de zwarte zangeres Whitney Houston mededeelde
dat hij haar wilde neuken, was ook voor veel progressieven
de maat vol. Gainsbourg had duidelijk laten blijken in geen
enkele politieke hoek te willen worden ingedeeld. Hij was wie
hij was en oogstte met zijn compromisloze houding niet alleen
kritiek, maar ook in toenemende mate bewondering, voor
namelijk bij jongeren. In Gainsbourgs nihilistische, maar ook
humoristische levensvisie werden niemand en niets ontzien,
niet in de laatste plaats zijn geliefden en hijzelf. Brigitte Bardot
werd ertoe overgehaald een orgasme te simuleren voor de oor
spronkelijke versie van Je T'Aime, Moi Non Plus, Jane Birkin
werd door hem gefotografeerd voor het Franse pornoblad Lui,
van zijn laatste vriendin Bambou gaf hij zelf pornografische
foto's uit, met zijn dertienjarige dochter Charlotte nam hij het
nummer Lemon Incest en bijbehorende videoclip op, en zichzelf
haalde hij regelmatig door het slijk via zijn liederlijke alter
ego Gainsbarre, die, net als Sokolovs hond Mazeppa, als alibi
diende voor sociaal onaanvaardbaar gedrag. Niemand in zijn
