JUISTE VERKEERDE BANDEN
Contingentie: Stephen J. Gould, evolutionist en paleontoloog,
kon van de prediking van dit credo niet genoeg krijgen. Tot het
principe zichzelf in zijn eigen lichaam bewees en hij aan kan
ker overleed; één van de miljarden tragedies die zich onafge
broken voltrekken, als de spelletjes in een automatenhal.
"Die herrie hier, de hele dag door!"
"Ach, meneer, daar ben je zo aan gewend."
Contingentie, 'wat er is kan evengoed iets anders zijn', is een
principe dat ook bij uitstek geldt in de mythologie en de gods
dienstgeschiedenis. Ook al accepteren we het 'bestaan' van
Bastians Elementargedanken of Jungs archetypen, of alleen de
dwingende 'formats' van voorhanden geografie en ecologie
waarbinnen culturen zich ontwikkelen, dan nog resteert een
roesachtige verbijstering bij die myriaden gestalten van heroën,
goden en geesten, tricksterdieren, aan intriges overgegeven
hemellichamen, sprekende stenen; bij de junglepaden en bi
zarre u-bochten van verhalen en etiologieën.
De verhalen over Raaf i.e. Kraai van de Alaskaanse Tlingit-
Indianen mogen overeenstemmen met andere Raaftradities in
delen van de wereld waarmee de Tlingit voorzover bekend
nooit contact hadden; andere figuren uit hun wereld - Wolf die
in Walvis kan veranderen, Reuzenhoutworm - verrijzen uit de
eenmalige configuratie van omgevingsfysiologie, culturele
mentaliteit en de in die context functionerende verbeeldings
kracht van enkelingen.
Op een mooie voorjaarsavond zag ik in Vancouver een houten
gebouwtje op een steiger in een van de diepsnijdende inham
men van de Pacific, waar zich als enorme bromvliegen, of liever
libellen, de watervliegtuigjes verzamelden, aanstormend uit de
lucht of juist opstijgend. De geveltop van het gebouwtje was
