dichters en schrijvers bij elkaar te krijgen en een tijdschrift te
vullen met poëzie, proza, essays, foto's, tekeningen en collages.
Want hoewel het surrealisme tijdens de jaren twintig en dertig
internationaal veel succes kende vond het in de Nederlandse
letterkunde niet veel aanhangers. Pas later was het de beweging
van Vijftig met Lucebert en Claus en de Cobragroep die inte
resse kregen voor het werk van waanzinnigen en de nadruk
legden op creatieve spontaniteit. Maar De Schone Zakdoek bood
de mogelijkheid om in een kleine kring op een minder zware
en serieuze manier kunst en literatuur te beoefenen en te ex
perimenteren met nieuwe genres. Waarbij de uitgangspunten
soms ver uit elkaar lagen.
Van Theo van Baaren is bekend dat hij een diepe bewondering
had voor het werk van Margritte en Max Ernst. Vlak voor zijn
dood schreef hij nog een studie over Jeroen Bosch, die alge
meen geldt als een van de voorvaderen van het surrealisme.
Buddingh' daarentegen stond bekend als een literaire kame
leon, die eerst romantisch-realistische poezie schreef, daarna
surrealistisch werk, om tenslotte als nieuw-realist te eindigen.
Maar het was hem er ook niet om te doen om, zoals veel Franse
kunstenaars, maatschappelijke vrijheden te veroveren. Het
ging hem om de vrijheid van geest en dat bezorgde hem de
vrijheid om zich aan te sluiten bij welke stroming hij maar
wilde.
36 afleveringen heeft het tijdschrift voortgebracht voordat het
door de Duitse bezetting werd gedwongen te stoppen en de
medewerkers gevaar begonnen te lopen. Hun kunstvorm werd
in die dagen als ontaard aangemerkt. Er zijn nu eenmaal
mensen die altijd denken dat ze worden aangevallen wanneer
iemand een mening verkondigt.
In 1981 verscheen een bloemlezing, samengesteld uit alle jaar
gangen van De Schone Zakdoek bij Meulenhoff in Amsterdam.
Het is het enige publieke exemplaar dat de legende levend
houdt en dat ik nu dus in mijn bezit heb. Met tekeningen van
o.a. een hooivork in broedhouding, de illustratie van een tijde
lijke bewustzijnsvernauwing, Hoe spreekt de vis, gebaseerd
op het compleet woordloze gedicht Nachtzang van de vis van
Morgenstern, en de Danse Macabre waarbij de vingerkootjes in
het rond vliegen. Ik kan me heel goed inleven in de groep