ONS OOSTEN
Ten geleide
2 Ergens in het derde deel van Robert Musils De man zonder
qj eigenschappen houdt graaf Leinsdorf (het is de vooravond van
de Eerste Wereldoorlog) een atavistisch maar in humanistische
termen verpakt betoog, waarin hij verdedigt dat de joden ge-
dwongen moeten worden tot het aannemen van Hebreeuwse
namen en oosterse kleding - "onze Ringstrasse [in Wenen, JK],
die hierdoor zo uniek is op de wereld dat men er te midden van
fiO de hoogste West-Europese elegantie, zo men wil, ook een mo-
hammedaan met zijn rode fez, een Slowaak in schapevacht of
een Tiroler met blote benen kan zien!" Als principieel tegen-
stander van assimilatie, die de joden hun 'ware wezen' wil
teruggeven, drinkt de graaf uit dezelfde racistische bron waar
aan zowel het tegenwoordige, naïeve multiculturalisme als het
oude nationaal-socialisme zich hebben gelaafd. Het vreugde
loze lachje van de geschiedenis.
Van een burkah of tulband kijkt nu geen hond meer op, ook
niet in Volendam. De windrichtingen functioneren alleen nog
in praktische, nautische zin. De culturele windrichtingen zijn
c niet meer aan locaties verbonden, dankzij de verbrandings
of motor, de massa- en de nieuwe media.
Q Zodra iemand in den vreemde belandt wordt dit geannexeerd,
q opgeheven en vervolgens gemusealiseerd. Enkele jaren terug
trokken wij in Peking enige dagen op met een van kruin tot
voetzool getatoeëerd Amsterdams echtpaar, dat tot verbijste-
ring der autochtonen fanatiek de Chinese cultuur omarmde,
W knielde voor taoïstische goden en pakken wierook in de bran
ders wierp. Daar iets over schrijven? Nee, het was te ongeloof-
waardig, te werkelijk. De Russisch-orthodoxe kerkjes in Alaska
onder handen nemen, waarvan de parochies uit Indianen
bestaan? Acculturatie is een stokoud verschijnsel.
