waardigheden suggereren achter de losse draadjes en groteske
mislukkingen een afgrond van haast alomvattende, diepe bete
kenis. De 'hoofdstukken' van Orie's roman spelen zich blijkens
aanduidingen aan het begin ervan af in uiteenlopende plaatsen
en tijden: Tokyo 2012, Mulhoon 1947, Londen 1888, 'ergens,
lang geleden' enzovoort.
De centrale maar tegelijk ook de meest ongrijpbare en duistere
figuur in Een masker met een tong is Cagliostro, die maar zéér ten
dele gebaseerd lijkt op de historische schuinsmarcheerder van
die naam, de boef en alchemist uit Palermo. Iets van de graaf
van Saint-Germain en de markies De Sade, met diens notie van
de natuur als het absolute kwaad, kleeft Orie's Cagliostro aan.
Maar ook deze verdikkingen zijn te beperkt. Cagliostro is óók
een incarnatie van de Boze: 'De man geloofde dat hij eeuwig
was. Als de golven die onvermoeibaar aan de kust knagen.'
De verhalenroman van Orie, genresloper, cinefiel en stripkenner,
is uiteraard in een historisch diagrammetje op te nemen. De
invloed van het alweer verbleekte postmodernisme is onmis
kenbaar, met zijn waardenrelativisme ten aanzien van popular
culture en 'elitecultuur'. Maar Orie is een van de meest opmer
kelijke Nederlandse exponenten van die trend. Hij strooit met
motto's van Von Kleist én van Barrie, de bedenker van Peter
Pan. Met panache vermeldt de flaptekst van Een masker met een
tong dat Orie een stukje van zijn inspiratie put 'uit gangster
films, sprookjes, Commedia Dell'Arte, de Marx Brothers, de
bijbel, superheldencomics, dakzitten [de ex-psycholoog werkt
tegenwoordig als dakdekker, JK], spaghettiwesterns, Alice in
Wonderland, Bladerunner, manga en historische geruchten.'
De achtergrond van zijn verhalen is niet een consistente
werkelijkheidsconventie, maar een hutspot van oudere cultuur
productie, een palimpsestmethode die óók typisch postmoder
nistisch is.
Mijn twee favoriete verhalen (of hoofdstukken?) in Orie's boek
zijn 'Hanze de Geluksvogel' en 'De wet van het scheermes'. Het
laatste is een nieuwe inkleuring van Heart of Darkness (1899)
van Joseph Conrad, waarbij de verhaalruimte van de Congo is
verplaatst naar de jungle van Zuid-Amerika in 1898. En waar-
