Carlos Castaneda over zijn belevenissen met zijn Indiaanse
leermeester en sjamaan Don Juan in de jaren zestig, zoals The
Teachings of Don Juan (1968), staat de hippieachtige, fantasie
rijke antropologie rond dergelijke drugs in grote positieve
belangstelling. Met een wat recenter in de belangstelling ge
komen middel uit het Amazonegebied, de al genoemde aya-
huasca-thee ('slingerplant van de ziel', aldus de vertaling uit
het Quichua), worden volgens westerse gebruikers zelfs fre
quent visioenen opgewekt van slangen en dubbele helixen, die
zouden verwijzen naar de structuur van DNA. Een wonder
middel dus. Wie schreven al in 1963 over ayahuasca? Uiter
aard: William S. Burroughs en Allen Ginsberg The Yage Letters).
Pas sinds de jaren negentig wordt het ook in Europa gebruikt.
In Nederland is alleen het sacramentele gebruik door de Santo
Daime-religie geoorloofd.
Onze waardering van de inheems-Amerikaanse culturen volgde
grofweg deze ontwikkeling: de cultuurvernietigende projecten
van verdrijving (etnische zuivering zouden we nu zeggen)
en missionering werden opgevolgd door etnologische studie,
documentatie van inheemse cultuurvormen en collectie
vorming - als ze zich daarmee al niet gelijktijdig voordeden.
Tenslotte is er de beeldvormende rol van populaire fictie in
Europa en Nederland. Zoals de weinig realistische verhalen van
Karl May, die in de States uitsluitend New York bezocht, en wel
in 1908 toen hij zijn in de ik-vorm geschreven westernavon-
turen rond Old Shatterhand allang gepubliceerd had. Het was
de stad waar, veel eerder, ook het vroegste en beroemdste
romantische Indianenboek was geschreven: The Last of The
Mohicans van James Fenimore Cooper (1826), groot inspirator
van Karl May. Een recent hoogtepunt in de welwillende hou
ding jegens de oorspronkelijke bewoners van het Amerikaanse
continent is het grote succes van de helaas typisch Hollywoo-
diaanse, oversentimentele film Dances with wolves van Kevin
Costner (1990). Het hoofdpersonage Dunbar wordt in deze
gesuikerde, stuitende romantisering verliefd op 'Stands with a
fist'. Ach, gelukkig, dat is een blank meisje dat als kind in de
nabije Indianenstam is opgenomen. Respect, vriendschap -
maar de Indianen moeten wel blanke Indianen zijn als je er
ordentelijk mee naar bed wilt.
