<N
fM
bronnen dat de man in 1915 en 1916 in Europa verbleef. Bij de
arrestatie op 3 april 1917 gaf de oudste zoon van Trotski één
van de Engelse officieren een flinke klap, schrijft Trotski. Had
die zoon aan boord van de Monserrat wellicht bokslessen ge
had van Arthur Cravan? Hij zou zijn vader hebben gevraagd of
hij die man nog een extra mep moest verkopen. Met als enig
lijfelijk verzet die ene klap, werd het gezin in Halifax aan wal
gebracht.
Na gevangenschap in de Citadel in Halifax werd Trotski zelf per
trein vervoerd naar een interneringskamp voor Duitse matro
zen in Armherst. Zijn vrouw en kinderen werden onderge
bracht bij politieagent Horwetz in de Market Street. Pas na elf
dagen kregen ze de vrijheid hun intrek te nemen in het nog
steeds bestaande Prince George Hotel in dezelfde straat. Overi
gens was dat met de verplichting zich dagelijks te melden op
het politiebureau. Ze maakten veel wandelingen door de stad
en volgens Howard Norman zijn er nogal wat verhalen over
mevrouw Trotski in omloop mede dankzij mevrouw Horwetz
die haar vaak begeleidde. Mevrouw Trotski sprak Russisch,
Duits en Frans. Ze sprak slechts drie woorden Engels, die nogal
lachwekkend overkwamen: "Speak you French?" Dat klinkt on
geveer zoals een Fransman in het Nederlands vraagt: "Doe jij
spreek Engels?"
Na veel leugens en getouwtrek kregen de Trotski's op 29 april
de vrijheid terug. Onder het zingen van de Internationale deden
de Duitse matrozen Leon uitgeleide. De Canadezen boden hem
excuus aan voor de gedwongen onderbreking van de reis. Trots
ki vertrok met het Deense lijnschip Heiig Olev en via Zweden en
Finland arriveerde hij op 4 mei 1917 in Petrograd.
Noten
1 Diverse bronnen op internet.
2 Howard Norman, The Birdartist, Farar, Straus Ciroux, New York 1994.
3 Howard Norman, My Famous Evening, National Geographic Society,
Washington DC 2004.
4 L. Trotski, Mijn Leven, Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive,
2006.