TAAL VER TAAL
3
Frantisek Halas
O*
Frantisek Halas (1901-1949) is een van de bekendste Tsjechi-
13* sche dichters van de vorige eeuw. Hij is geboren in Bmo, volg-
de een opleiding voor uitgever en boekhandelaar, en kwam al
snel in contact met leidende figuren in de Praagse literaire
wereld. Zoals zoveel dichters en schrijvers van zijn tijd was
hij een voorstander van proletarische kunst, maar zijn eigen
poëzie staat vooral in het teken van het expressionisme (hij
werd onder meer sterk beïnvloed door Georg Trakl).
Halas was actief in de belangrijke poëtische groepering in het
O interbellum in Tsjechië, Devëtsil (letterlijk 'negen krachten',
dat wil zeggen de muzen), die onder leiding stond van de
kunsttheoreticus Karei Teige. In Devëtsil verzamelden zich
Q) links-avantgardistische kunstenaars en dichters, onder wie,
3Z naast Halas, Vladimir Holan, Jaroslav Seifert en Vitëslav Nez-
53 val- Ze streefden naar een geheel nieuwe richting in de kunst,
Q) het zogenoemde 'poëtisme', dat was geïnspireerd door het
Russische futurisme en dat de mens wilde bevrijden van al
het oude en vastgeroeste, zodat hij zich volledig zou kunnen
ontplooien. In de jaren dertig viel de groep uiteen. De marx
istische diehards bleven trouw aan alles wat er in de Sovjet-
Unie gebeurde en bekeerden zich tot het socialistisch rea-
C lisme, anderen, onder wie Halas, richtten zich op het Franse
surrealisme.
In de Tweede Wereldoorlog zat Halas in het verzet. Na de oor-
V log werd hij voorzitter van het schrijverssyndicaat en werkte
hij bij het ministerie van Informatie. Na de communistische
machtsovername in 1948 viel hij in ongenade, aangezien hij
zich niet wilde conformeren aan het van Rusland overge-
waaide stalinisme.
Halas' poëzie is niet eenvoudig. In zijn beginwerk zitten nog
allerlei elementen van het symbolisme, later wordt zijn uit-
