VREDE OORLOG.
65
te Frankfort gehoudenniet volgen. De uitkomsten
van die bijeenkomsten zijn bekend uit de verslagen,
daarvan in der tijd door de dagbladen medegedeeld.
Liever werp ik een blik op den staat en de gevol
gen van vrede en'oorlog, en op de middelen, die
den laatsten kunnen verhoeden.
De redenen, die meer onmiddelijk voor een al-
gemeenen vrede pleiten, zijn van tweeledigen aard;
zij zijn ontleend öf aan do nadeelen van den oorlog
of aan de voordeelen van den vrede zelve.
De nadeelen van den oorlogKent gij zowaarde
lezers? Zij zijn verschrikkelijk. Of zult gij ze bil
lijken, omdat de oorlog soms wel eens iets goeds
heeft teweeg gcbragt? Maar er is immers niets zóó
slecht of het heeft ten minste éóne goede zijde. Een
moord kan soms groot nut stichten, maar is hij
daarom aan te prijzen Gewis niet. Ik ontken dan
ook geenszins de enkele voordeelen die nu en dan
door den oorlog zijn aangebragtmaar betreur het,
dat zij in eone zoo bitter teleurstellende verhouding
staan tegen over de nadeelendie hij ten allen tijde
heeft veroorzaakt en uit zijn aard steeds moet teweeg
brengen. De vruchtbare akkersüie de hoop der
landlieden waren en ons onze levensbehoeften zou
den aanbrengenworden verwoestwat kunst en
nijverheid met veel moeite en nog meer kosten van
vrije steden hadden weten te makenwordt vernield
door do ligtzinnige hand der slechting. De volken
verarmen en worden, als waren zij nog niet onge-
ikkig genoeg door den oorlog zeivensoms daar-
nboven door hongersnood, of door eene alles weg-
