14
Rond 1910 was de Kieldrechtse vloot
tot 81 eenheden gereduceerd, waarvan
66 "uitgevlagde" schepen die geregis
treerd waren te Clinge (CLN), 12
schepen te Kieldrecht (K) zelf en 3
schepen te Meerdonk (M). In het werk
van Vergauwen is een lijst met alle
vaartuigen, de namen van de schippers
en hun bijnaam.
Wanneer we uit die lijst één naam
mogen uitkiezen komen we bij P. Praet,
bijgenaamd De Vos, van de CLN 17.
De man dus die "om één of andere
duistere reden" een hengst liet bouwen
te Arnemuiden. Eén van zijn nazaten,
Piet Praet, woont te Antwerpen. Piet is
bezig met een stamboom van de familie
en ontdekte dat Petrus twee keer
getrouwd is geweest.
landse grens een "ijzeren gordijn"
gebouwd: te vergelijken met schrikdraad
maar dan wel onder hoogspanning. De
draad aanraken was dodelijk. Deze liep
ook dwars door het dubbeldorp Kield
recht - Nieuw Namen. De Kieldrechte-
naren met het registratienummer CLN
hadden nog geluk. Zij konden in de
oorlog met hun schepen uitwijken naar
Zierikzee. Daar wonen nu nog vissers
met de naam Praet, evenals te Breskens.
Van de schepen met een K vinden we
aan het einde van de oorlog in 1918 in
de consenten nog slechts twee scheepjes
terug: een vaartuig en een boot.
Kort na de tweede wereldoorlog kregen
de naar Nederland uitgeweken Kiel-
drechtenaren de mogelijkheid om zich
Maar de hengst was niet geschikt voor
het varen op de Noordzee en ze werden
al gauw vervangen door andere
scheepstypes. Bij de modernisering van
de vloot in bijvoorbeeld Yerseke
werden de hengsten en hoogaarzen
overbodig. Ze kostten alleen maar
(haven)geld. Dus werden ze onttakeld
en naar het "scheepskerkhofgebracht:
geladen met stenen en boven een diepe
geul werd de bijl er in gezet.
Gelukkig konden sommige vissers hun
scheepjes nog aan een particulier
verkopen die daar dan meestal een
kajuitje op bouwden. Zo werd de
blazerhengst d'n Bruinen beginjaren
zestig toevallig opgemerkt door Frans
Eisenloefel op de Vinkeveense
Plassen: een soort drijvend vakantie-
In de eerste wereldoorlog werd er door
de Duitsers op de Belgisch - Neder-
verblijf aan een eilandje: zonder mast
en zonder zwaarden. De vorige eige
naar is helaas niet gekend.
En in 1980 vond Cor Drijver de hengst
Pegasus behoorlijk verwaarloosd in
een slootje te Leiden. Hij wist als
geboren Texelaar dat het om een
hengst ging want hij had "die dingen"
in zijn jeugd vaak genoeg op de
Wadden mosselzaad zien vissen.
De laatste originele hengsten:
TH 49: eigendom van de Stichting
Behoud Hoogaars, op het droge op de
werf De Schelde te Vlissingen in
Alvorens te hertrouwen wilde hij voor
ieder van zijn zonen nog een hengst
laten bouwen en daar was blijkbaar
haast bijVerras en de Klerk moeten
toen een vol orderboekje hebben gehad
want in 1892 werd de bewuste hengst te
Arnemuiden "aangenomen om te
maken volgens model en grootte als die
van zijn zwager, daarvan de maat
genomen en Malle naar gemaakt". De
tweede hengst kwam uiteindelijk in
1894 gereed bij de Klerk.
weer tot Belg te laten naturaliseren.
Onder andere Piet Praet maakte hier
gebruik van.
HET EINDE
De vissende hengsten zijn uit de
Scheldedelta verdwenen. Die van
Boekhoute die naar Zeebrugge waren
getogen, visten er oorspronkelijk nog
mee op mosselzaad (ze werden mossel-
dieven genoemd); ze brachten hun
vangst naar Yerseke.
afwachting van restauratie.
Pegasus: eigendom van de Stichting
Tolerant, op het droge achter het Scheep
vaartmuseum te Baasrode in afwachting
van restauratie
Jan Korneel: particulier bezit, in de
vaart.
Jonge Joseph: particulier bezit, in de
vaart.
Tenslotte nog even vermelden dat er
ook geëxperimenteerd werd om de
schepen sneller te maken. Dit gebeurde
door de goede eigenschappen van twee
scheepstypes met elkaar te combineren.
Zo kreeg men een nieuw type schip
(door sommigen ook wel een bastaard
genoemd). Van dit soort schepen
resteren er nog:
D'n Bruinen, blazerhengst, eigendom
van de Stichting Tolerant, in de vaart.
De Elft, lemmerhengst, particulier
bezit, in de vaart.
De Marie Thérèse, lemmerhengst, parti
culier bezit.
De hulpdljk
bij Zatidepolder
WAThtóirÖob IK ZEÊLANÏV Maart 100t>.
Bij hoogwater worden mossels in zakken aangevoerd in de haven van Phillippine.
CONSENT NR. 19, VOORJAAR 2003
Fragment van de Visscher-Roman kaart, naar de toestand van 1652. Kieldrecht was bereikbaar over water, door de Kreecke van Kieldrecht. Zie ook de dan al
ingepolderde Deurganck naar het oosten.
Watersnood 1906. Hengsten voeren materiaal aan voor de hulpdijk bij Zandepolder.
CONSENT NR. 19, VOORJAAR 2003
