De bewogen geschiedenis.
28 CONSENT NR. 27 VOORJAAR 2011
Het schip wordt in 1932 als visserman gebouwd op de werf
van Van Duivendijk in Tholen, voor rekening van De Quelery
uit Terneuzen. (Zie hierover ook Consent, voorjaar 1998 blz. 9
met foto's van de tewaterlating). Na de tewaterlating wordt het
schip naar Yerseke gesleept waar bij de Motorfabriek Bakker
een Industrie gloeikop motor van 12 pk wordt geïnstalleerd.
De firma Van Poelje heeft het schip verder getuigd. De totale
kosten bedroegen 3.500 gulden.
Uit de kaarten van het visserijregister in het Visserijmuseum in
Vlaardingen blijkt dat de NZ 1 op 25-2-1932 werd ingeschreven
onder de naam "Adriana", een half gedekte platbodem met
motor. Als eigenaar werd vermeld De Quelery Jzn. De meting
was 30 m3 bruto, 20 m3 netto. De motor was een 12 pk Indu
strie.
De Quelery heeft met zijn pleegzoon met het schip gevaren
en gevist tot 1946. Behalve voor de garnalenvisserij werd het
schip ook regelmatig gebruikt om vracht mee te varen. Zo gin
gen zij in de oorlog er stiekem op uit om lading van gezonken
bevoorradingsschepen van de geallieerden aan wal te halen,
waar de handel dan vervolgens werd uitgeleurd. In 1946 werd
het schip volgens Grootjans verkocht voor 4.500 gulden. Vol
gens het register is de NZ 1 doorgehaald op 20-4-1946, onder
vermelding: verkocht aan J.Knolle te Arnemuiden.
Jan Knolle was een voormalige vertegenwoordiger van de
machinefabriek Het Kromhout in Amsterdam. De motorisering
van de vissersvloot in Zeeland was in de twintiger jaren van
de vorige eeuw goed op gang gekomen met als gevolg dat
er flink wat vraag was naar scheepsmotoren. Nadat hij voor
zichzelf was begonnen als franchisehouder in Hansweert,
vestigde Knolle in 1933 een machinefabriekje naast de werf
van Meerman, om zo mee te liften op de motorisering van de
Arnemuider vloot. Het bedrijf bestaat nog steeds, en werkt nu
voornamelijk voor de visserij in Vlissingen.
Volgens de aantekeningen van de later eigenaar G. Bosschieter
komt het schip dan in handen van Berend Leis, die de werf van
Cees Meerman de opdracht geeft het schip tot jacht te ver
bouwen. Het schip krijgt de toepasselijke naam 'Meerman'.
Daarna volgen de eigenaren elkaar in rap tempo op. Eerst ene
H.O. Horstmann die het schip inschrijft onder naam 'Vuilbaard'.
Vervolgens is Van Wijngaarden, werkzaam bij Bruijnzeel, de
volgende eigenaar die het schip weer verkoopt aan Dr. W. Pier
rot in 1955.
Deze Dr. Pierrot geeft het schip de naam 'Banjaard' en laat het
opnieuw tuigen, ook mast en zwaarden worden vervangen. In
1958 koopt G. Bosschieter het schip van Dr. Pierrot.
De Jachtwerf Van Wijk in Woubrugge plaatst in 1960 een heel
nieuw teakhouten dek.
Ditzelfde dek ziet er na 50 jaar nog steeds schitterend uit! Op
advies van Van der Neut in Lemmer wordt in 1966 de mast
vervangen, de oude is ter hoogte van de mastbout volkomen
verrot. Ook laat Bosschieter de kuip restaureren (1967). In 1969
doet hij de 'Banjaard' van de hand voor 30.000 gulden aan C.F.
Diesch uit Zwolle. In 1970 wordt door Van der Meulen de voor
steven gerestaureerd. Rond 1974 verkoopt Diesch het schip
aan H. Bloemers in Broek in Waterland.
Bij meer dan toeval hebben mijn vrouw en ik de Bloemers aan
boord gehad tijdens SAIL 2010. Ook hij had mooie verhalen
over wedstrijdzeilen en de frustratie telkens niet als eerste over
de finishlijn te komen. Reden waarom hij uiteindelijk het schip
verkoopt.
Het nieuwe vlak.
CONSENT I NR. 27 VOORJAAR 2011 29
De Banjaard (NZ 1) op de Van Loon hardzeildagen in 2005.
Twee dingen troffen mij tijdens zijn bezoek samen met zijn
zoon; zijn enorm enthousiasme de 'Banjaard' weer terug zien,
maar vooral het prachtige cadeau dat hij voor ons had mee
genomen. Nadat hij zich ervan had overtuigd dat het schip
werkelijk de 'Banjaard' was en ook nog deze naam draagt kre
gen wij een prachtige bronzen mistbel overhandigd met de
naam 'Banjaard' erin gegraveerd. Hij had het schip aan J.W. Sel-
les verkocht en de bel tot dit moment op zolder laten liggen.
Daarna zijn volgens het Stamboek Ronde- en Platbodems de
volgende eigenaren geregistreerd: 1978 A.R. de Waal Elburg,
1983 mr. D.W. van Terwisga Leeuwarden, 1990 S.P. Muys Kort-
gene, 1994 P. Rinkes Pesse. Deze laatste laat in 1995 een aantal
gangen en het berghout restaureren bij Bueltjer in Ditzum.
Vanaf oktober 2004 is schrijver dezes de trotse eigenaar. Dit
jaar hebben wij een stichting opgericht voor 'Banjaard' NZ 1.
Met restauraties zijn nu eenmaal grote kosten gemoeid en wij
zijn natuurlijk slechts particulieren. Wij beleven echter veel ple
zier aan het schip en zijn er van overtuigd dat Banjaard nog
wel een poosje meekan. Natuurlijk komt er na ons ooit weer
een andere eigenaar die voor de 'Banjaard' gaat zorgen. Maar
zolang het fysiek nog kan blijven we er mee varen!
Het is dankzij de oplettendheid van zoon Jaap Bosschieter dat
de historie nu nagenoeg geheel bekend is. Hij zag de 'Ban
jaard' terug in het artikel van de Spiegel der Zeilvaart, waarin
verslag werd gedaan over de restauratie. Hij heeft met mij con
tact opgenomen en zo zijn mijn vrouw en ik op een middag
op bezoek geweest en kregen een oude film met de 'Banjaard'
te zien. Ook kregen we veel verhalen en ordnermappen met
documentatie mee. Met de informatie uit deze mappen en het
logboek zijn veel raadsels opgelost. Of hiermee alles bekend is
zal de geschiedenis ons leren. Het was leuk te horen dat er
in die tijd heel frequent met het schip gevaren is. De zoons
kregen van vader Bosschieter de boodschap mee ook zo veel
als mogelijk met het schip te gaan varen. Er werd ook veel aan
wedstrijden mee gedaan. Die waren vaak niet succesvol, het
schip kwam vaak als laatste aan.
Bronnen:
K.Grootjans: Herinneringen van een garnalenvisser,
Hulst 1990, ISBN 90 5327 004 3
Visserijmuseum Vlaardingen: Visserijregister kaarten
