De wederopstanding
van een Zeeuwse veerboot
'Op een gegeven moment komt Huijbrecht van "wat ga je met dat bootje doen?" Jan Huijbrecht
(destijds voorzitter dan de Stichting Museumhaven Zeeland) kwam met een plan en dat sprak me
wel aan. Grote plannen had hij, ik geloofde er niet erg in.'
Herkomst
De beginjaren
10 CONSENT I NR. 31 VOORJAAR 2015
Joop den Boer
Afbeeldingen uit het archief van PJ. HuijbrechtPSD en J. den Boer
(Uit het interview met de heer Leen Noordhoek, oud-directeur van Noordhoek Diving)
De Zuidvliet werd in 1913 gebouwd door de werf De Voor
uitgang van D/Boot in Alphen aan de Rijn, in opdracht van
Cees Schippers uit Kortgene en Izaak van de Voorde uit
Wolphaartsdijk. het zou als veerboot gaan varen tussen Kort
gene - Wolphaartsdijk. De financiering was een zaak van de
Provinciale Stoombootdiensten (PSD). De afmetingen waren
20,13 m lang en 5,25 m breed.Het recht om een veerdienst
uit te oefenen was vóór 1912 geen taak van de Rijks-, provinci
ale- of gemeentelijke overheid. Het veerrecht was eigendom
van de gebiedseigenaar of van degene(n) aan wie deze het
beleend had. Daardoor was het recht op een veer tussen twee
oevers meestal in handen van twee personen. Het veerrecht te
Wolphaartsdijk was in handen van de Ambachtsheer en werd
in diens naam verpacht. Het Provinciale bestuur van Zeeland
trachtte het veerrecht van de Ambachtsheer van Wolphaarts
dijk te kopen. De onderhandelingen duurden van 1850 tot
1862 en mislukten. Pas in 1912 werd overeenstemming bereikt.
De koopsom bedroeg 9.000 gulden. (Huijbrecht).
De Zuidvliet kwam in 1914 bij de PSD in dienst. Het was zeer
modern voor z'n tijd, de Zuidvliet was namelijk als eerste veer
boot bij de PSD voorzien van een dieselmotor. Het was een
veer voor fietsers, voetgangers en vee. Sporadisch ging er een
auto mee. Vanaf de beginjaren dertig voer de Zuidvliet tussen
Veere en Kamperland.
(Interview met ing. C.W. Schippers) Kortgene - Wolphaarts
dijk was een druk veer. In de zomermaanden stond het schip
van voor tot achter vol fietsen en de mensen stonden tot op de
voorplecht Bij te hoog water door springtij kon men niet laden
en lossen omdat de steiger daarop niet was berekend en dan
werd er noodgedwongen gewacht tot het water was gezakt.
De mensen die op de wal stonden te wachten dronken dan een
borreltje in het Veerhuis. Verscheidene beurtschepen legden daar
aan om te laden en te lossen, soms stond het terrein vol met vee
om te worden overgezet. Mijn grootvader had aan het Veerhuis
een goed renderende zaak. Destijds waren er winkeliers van de
Het waren inderdaad grote plannen.
De Zuidvliet wilde hij terug brengen
in de oorspronkelijke staat, dit bijzon
dere schip behoorde tot het Zeeuws
Maritiem Erfgoed en het was de eerste
gemotoriseerde veerboot van de
Zeeuwse veerdiensten. Restauratie zou
een kostbare zaak zijn qua arbeidsu
ren en geld maar dank zij talloze uren
van bestuur en vrijwilligers werd de
restauratie voltooid, gefinancierd met
Europese- en Provinciale subsidies.
De Zuidvliet metzeerailing. De verschansing is in het jaar 1930
geplaatst ivm het "ruwere vaarwater"
;cdfesÉNT| NIV3JÜ VOORJAAR 2015 VJ1
De gerestaureerde Zuidvliet in de Museumhaven Zierikzee
psdnet.nl
andere eilanden die hun klanten op Noord Beveland bezochten.
Zoals Labzowski en Thien uit Zierikzee, mensen met een bakfiets
vol koffers, die bezochten dan de boeren op Noord Beveland. Na
hun bezoek arriveerden enkele dagen later de bestelde artikelen
als pakket. Mijn grootvader zorgde voor de aflevering in samen
werking met de vrachtrijder."
In de beginjaren 30 werd de Zuidvliet ingezet op het traject
Veere - Kamperland.
Die veerdienst werd tot 1913 onderhouden met een zoge
naamde Bergse schouw en een open Veense praam, beide
waren zeilvaartuigen, de praam kon ook worden geroeid.
Uit die zeiltijd stammen de mooie verhalen, één ervan gaat
over de dominee die op zondag moest preken op Noord
Beveland en daarom de oversteek met de zeil-veerboot Elisa
bethin de volksmond de Betje, moest maken van Veere naar
Kamperland. Het weer was slecht, het woei zo hard "dat de
platvis over de dijk vloog". De veerdienst was gestopt maar de
dominee drong zo aan bij de schipper dat die ten langen leste,
zeer tegen zijn zin, toch toestemde te varen. De dominee zal
vast veel gebeden hebben maar de wind bedaarde niet en hij
vroeg in zijn angst de schipper terug te keren naar Veere. De
schipper weigerde dat met de woorden. "Je wou preken en
nou zal je gvd preken".
Voor rekening van de pachter Gerrit Schippers werd voor
de veerdienst Veere - Kamperland in 1913 het m/s Juliana
De "Juliana" bij de veersteiger te Veere.
gebouwd, in de volksmond "Juliaantje". Dit scheepje was
voorzien van een 1-cilinder 2-takt Kromhoutmotor met een
vermogen van 12 PK die werd ontstoken door een bougie en
een afslagmagneet. Het was een petroleummotor. Het deed
dienst tot in de beginjaren dertig, daarna werd het vervan
gen door de Zuidvliet. De Zuidvliet kreeg voor deze taak, varen
in ruwer vaarwater, een hogere boeg, de zeereling werd
vervangen door een verschansing. Na 10 mei 1940 voeren er
aanvankelijk geen grote veerboten meer, De Zuidvliet heeft
toen enkele maanden dienst gedaan als veerboot tussen
