6 CONSENT NR. 34 VOORJAAR 2018
Jan 2 op de kade in Hansweert. De twee kinderen
zijn van een schip dat gerepareerd wordt
Het bedrijf in Arnemuiden
zwaar dat er een hijsmast gebouwd moest worden en zoals
dat ging in die tijd maakte men die zelf, niks geen certifica
ten en keur. De motoren werden echter nog zwaarder. Dat
werd voor machinefabriek Knolle te groot. Deze grote moto
ren werden veelal in Stellendam bij de firma Maaskant inge
bouwd. En ook bij de vestigingen van Padmos in Bruinisse
en Stellendam. Dezelfde Padmos die stagiair was bij Jan 1.
Machinefabriek Knolle werd een reparatiebedrijf, voor onder
houd aan de schepen en het maken van nieuwe vistuigen.
Dit met het gevolg dat de locatie in Arnemuiden niet meer
geheel aan de vraag kon voldoen en Jan 3 in Vlissingen aan
de binnenhaven een nieuwe locatie vestigde. Dit gedeelte
van het bedrijf wordt nu door Bas Minderhout voortgezet.
In Arnemuiden begon Jan 3 zich ook te richten op de plezier-
vaart en er ontstond naast de hijsmast een kleine jachthaven.
Tegenover het kotje bevond zich een stal die door de Duit
sers in de Tweede Wereldoorlog gevorderd was, zoals Jan
3 vertelde toen Bonnie Joosse en ik bij Gré en Jan aan de
koffie zaten. Die stal was eigendom van de familie Kouse
maker en stond vol met gevorderde fietsen. Na de oorlog
werd deze locatie, na teruggave, bij het bedrijf gevoegd.
Met Jan 3 gaan wij een andere periode van de motorisering
in. De houten hoogaarzen verdwenen en de stalen sche
pen namen hun plaats in. Dit is ook duidelijk het gebied
waar Jan 3 in thuis is en hij vertelde dat de modernisering
van de vloot in Arnemuiden in de jaren 70 van de vorige
eeuw plaatst vond. De vissers op Arnemuiden kochten in
die jaren de kotters op die in Urk vervangen werden. De tijd
van kleine motoren in de visserij, de één twee cilinders en
soms zelfs omgebouwde auto motoren is voorgoed voorbij.
Jan 3 bouwde acht cilinder Gardners en twaalf cilinder
Maibach (Mercedes) in. Ook was er veel reparatiewerk aan
de schepen, met name als ze van zee af kwamen en het was
niet altijd even makkelijk om alles weer klaar te krijgen voor de
volgende trek.
Een jeugdige Jan 3 aan het werk
Met de Gardner aan de slag. De man met het kalotje is Jan 2
CONSENT NR. 34 VOORJAAR 2018 7
Drie vriendjes.
De middelste viel in
het water
De 8 cilinder Maibach
Jan 3 is niet zo'n prater, meer een doener, en als ik hem vraag:
"Jan weetje ook nog een leuke anekdote over je werk?" kijkt
hij mij aan en zegt: "dat zou ik niet zo een twee drie weten."
Maar dan komt het verhaal over die mooie lasklus aan de
stalen motorhekkotter ARM 44, Jozias Pieter, die op de strek
dam in Vlissingen vastzat. Met de auto en de laswagen over
de glooiing zo dicht mogelijk naar het schip. Jan: "Ik hoor de
schipper nog zeggen: "Dat durft Jantje Knolle wel." En jawel,
de klus werd geklaard, de ARM 44 werd dichtgelast. Na enig
aandringen komt er nog een verhaal: "Toen ik jong was lag
er bij de werf Meerman een Engels jacht en met een vriendje
van mij hadden wij drank aan boord ontdekt. Op zekere dag
zijn wij aan boord geslopen en hebben ervan gedronken met
het gevolg dat mijn vriendje te water geraakte. Hij had nogal
wat verwondingen en toen wij bij mijn moeder kwamen heeft
zij de dokter geroepen. Mijn moeder zei tegen de dokter dat
hij nogal nat was aan de buitenkant waarop de dokter na het
onderzoek met een grijns antwoordde: "Hij is niet alleen nat
van buiten maar ook van binnen mevrouw." Gré, zijn vrouw,
lacht en zegt: "Toen ik Jan leerde kennen dronk hij alleen
maar limonade!" Gelukkig is dit in de loop van de tijd wel wat
veranderd, het was altijd gezellig om even in de keuken bij Jan
een pilsje te drinken en te praten over het wel en wee van het
bedrijf.
Dit is het verhaal van een familie die een belangrijke rol heeft
gespeeld in de visserij van Arnemuiden en wel over een
periode van meerdere generaties. Daardoor hebben zij alle
grote veranderingen, van zeil naar motor, van hout naar ijzer,
meegemaakt en nog belangrijker, zij hebben hier telkens ook
op weten te anticiperen, op tijd de bakens verzet zullen-we
maar zeggen.
Puupen en buuzen
