HET PERMANENT N
MONUMENT IN AM
V
I
*aaI;
f.s=l -'i or-Sr A V fflAs
V*-Ar V"
Het productieproces
ONTHULLING 5 ME
6 CONSENT NR. 37 VOORJAAR 2021
Viszilver werd ook gebruikt bij de vervaardiging van autolak-
ken. Voor het productieproces waren grote hoeveelheden vis
nodig. Om aan vis te komen sloot NV Mearl International een
contract met zestig leden van de Zevibel, de Vereniging tot
Bevordering der Zeeuwse Visserijbelangen, allemaal vissers
die vis aanvoerden te Vlissingen, Breskens en Veere. Dank
zij dit, in dagblad De Stem van 18 oktober 1955 betiteld als
Vreemd contract', nam NV Mearl tegen een behoorlijke prijs
van de contractanten alle door te draaien sardijn-puf, bliek en
consumptie-sardijn af, omdat de minimumprijs er niet voor
bedongen kon worden. Sardijn (ook wel schardijn genoemd),
heet in de winkel sprot Ook Urker vissers die in de winter naar
Breskens kwamen om te vissen, maar uiteraard geen lid van de
Zevibel waren, mochten op dit genoemde contract vis aanle
veren. De vis werd afgeleverd aan de visfabriek van Mearl in
Tholen, wat tot behoorlijke stankoverlast leidde. Maar, consta
teerde de Eendrachtbode van 11 februari 1955, 'het had wat
de reuk betreft nog erger kunnen zijn als het bijvoorbeeld een
lijmfabriek of dergelijke was geworden. En uiteraard past deze
visverwerkende industrie vrij goed bij Tholen, waar vislucht
nooit 'van de lucht' is'.
Mearl had op 20 april 1955 al een Hinderwetvergunning
aangevraagd voor de plaatsing van een gesloten visloods
met luchtafzuiging en koelinrichting op het adres Kaai 20 te
Tholen. De loods was bestemd voor de opslag van vis. Uit het
Handelsregister van de Kamer van Koophandel Breda bleek
overigens dat het filiaal van Mearl inmiddels was overgedra
gen aan de NV Pearlessence International, een visverwerkende
CONSENT NR. 37 VOORJAAR 2021 7
over
tieaWUe*
atl HM"1»
o ata sp<!
dse dat
a vete
I
ft, faaiisi iaajtr:-
'"•.•A-*-
OndeW
SAuoVie
bou wen i
t TVioUr>
industrie in Bergen op Zoom, opgericht op 15 juli 1957 door
Ludovicus Waltherus Suykerbuyk, geboren te Roosendaal en
wonende te Bergen op Zoom. Hij trad uit als eigenaar op 20
augustus 1957 en het bedrijf werd toen ingebracht in de NV
Internationale Parelessence Maatschappij ('Pearlessence Inter
national') en het kantoor werd verplaatst naar het adres Kaai-
bosje 20 in Tholen. Volgens de statuten was het doel van dit
bedrijf het kopen en verkopen van vis, vervaardigen van viszil
ver, visproducten en aanverwante artikelen in een fabrieks
gebouw op het adres Kaaijbosje (ongenummerd) in Tholen.
Het maatschappelijk kapitaal1 van het bedrijf bedroeg 55.000
gulden. De directeur vanaf 8 januari 1959 was Koenraad van
Baren uit Scheveningen, commissaris was Johannes Leonar-
dus Marie Annee uit Roosendaal.
In dat jaar verhuurde de gemeente Tholen wederom de hal
van de visfabriek voor maximaal vijf jaar, ondanks klachten
over stankoverlast. Bij de bespreking van die klachten bleek
namelijk dat die stank niet afkomstig was van de visfabriek,
maar van het groeiende aantal toiletten dat op de vest
loosden.
Viszilver wordt gewonnen uit schubben van vissen. Guanine is
het kleurende bestanddeel van deze visschubben De aange
voerde soorten vis die vanwege hun zilverige huis werden
aangevoerd waren bliek, haring en schardijn. Zij vormden de
grondstof voor een chemisch bereid product dat als viszil-
Jn Tholen men thans brzio met de
opbouw van een meuwm industrie,
waar vtsich vb ben verwerkt zulten
worden, otu tot parelmoer. Naar alle
vaarsehrinltykheid zal het bedrijf op
f2 Januari officie# tnorden perpend.
Daartoe zal rrn vertefjenv öordioer
van het Amerikaanse hedryf, dat de
ze kleine fabriek exploiteert, «it dc
V.B. overkomen.
(Foto: P.Z.O.)
ver voor alle mogelijke doeleinden kon worden kon worden
gebruikt: nagellak, lipstick, een 'kleurstof' voor munten en
sieraden: het kunstparelmoer. Dit laatste product kende vele
mogelijkheden voor gebruik, maar werd door de fabriek in
Tholen alleen aangeboden in het buitenland, omdat het
bedrijf zich alleen richtte op de export. Bij het raffïnageproces
in de Thoolse fabriek kwamen nog een aantal bijproducten
vrij zoals vismeel.
In de door de gemeente Tholen verleende Hinderwetver
gunning van 15 februari 1960 werd het productieproces
uitvoeriger omschreven: uitbreiding van de inrichting voor
het vervaardigen van guanine, waaronder verstaan wordt het
afscheiden van kristallen uit vis, respectievelijk visschubben
en het reinigen daarvan met behulp van oplosmiddelen als
