Pi
6
n>
E?
ro
n>
3
P
cr
O
fD
x*
n s
X
H 5
De kern van dit kunstbegrip ligt in de dub
bele omarming van aan de ene kant de
.otie dat kunst radicaal op de samenleving
okken moet zijn en anderzijds het besef
nst alleen een onderdeel van die
ving kan zijn als zij zich loskoppejf
^If' is. Waarbij dit 'zichzelf-zijn
ruik maakt van haar
stelling What Keeps Mankind
gelse vertaling van het lied
'on leht der Mensch? uit Brechts
rschenoper van 1928. Het curatoren-
ctief neemt zowel de inhoudelijke
ekking als de esthetische methode van
Brechts stuk serieus. Onomwonden presen-
eren de tentoonstellingsmakers zich als
ommunistisch, iets wat ongetwijfeld een
deel van de bezoekers zal irriteren.
Tegelijkertijd omarmen ze het 'mediumkri-
tische' aspect van Brecht (het doorbreken
van de vierde wand, waarbij de acteur tij
dens de voorstelling plots het publiek aan
spreekt) en vinden zo aansluiting bij een
klassieke, zelfs lichtelijk greenbergiaanse
kunstopvatting. Het 'communisme' waar
uit zij putten, overstijgt de puur politiek-
sconomische theorie en vertoont sporen
van een bredere filosofie, die sterke overeen-
omsten vertoont met het historisch mate-
ialisme van Walter Benjamin. In de gese-
ecteerde kunst lijken ze de mogelijkheid te
rojecteren van een 'materialistische' vorm
an denken. In zijn beroemde essay Het
unstwerk in het tijdperk van zijn technische
eproduceerbaarheid speculeerde Benjamin
3in' de materie zou worden gedacht en niet
eer 'over' of 'buiten' de materie. Het
eroemde 'aura' dat volgens Benjamin ver-
ween, zag hij als een (contemplatieve)
afstand' - 'einmalige Ferne' tussen sub-
ect en object die overbrugd zou worden,
'olgens Benjamin had de 'massa' een 'ver-
aneen' om de wereld te 'naderen' en was de
film, die door zi
alomtegenwoordi|
afdruk was van
het eerste medii
werkelijkheid keej
doordrong. Deze
Benjamin krijgen|
concrete invuliim
dergelijk de
object in zijn
lichten, kaï
beschouwer
en kunnen
Doordat iets lan
inhoudelijke kei
zich steeds v<
- als het objeflH het waj
is en volledigjfl&md' -
ten van het cBK rich ine
materialiteit [pk interen
of andere 'iiaK d' opei
zou zeggen hineren
vervreemding» i een d
een hyperbol i afstan
wer en objtppL iie op
omslaat in eJ uniddel
subtiel ingez' ïerhalli
in de eerste ewerksi
lijke omslag
toonstellingsmaki]
teerd hebben wat
en vorm vit
speeld. De 'm|
onderzoekei
van de huid!
roduceerbaarheid
sn die eerder een
[ld dan een teken,
liet meer naar de
'in haar weefsel'
ie gedachten van
bntoonstelling een
?rs lijken in. de
ïg het geëigende
fcvoeligheid tqt een
ijn gebruikelijke
verliest, lijkt het
bevinden, totdat
1995 uit 2006-:
exemplarische wj[
stappen. Het best!
eerste is een duist
zwart geluidsisolel
Aan de verste zijdf
doorzichtige, vei
lanaon ooshnoste
al werk geselec-
pel tussen inhoud
lorbeeld van een
Itueerd binnen dit
[eljhans Territory
|it werk bevat op
bovengenoemde
Itwee ruimtes. De
die volledig met
iteriaal is bedekt,
i zaal hangen vier
jn enkele meters
lelkaar. On de ven-
de jaren 9Ü. in de boekenkast staan histori-fj
sche studies over de Joegoslaviëcrisis. Op de J
tafel liggen dunne grijze boeken van A4-
formaat met transcripties van onderschepte
radioberichten. Deze transcripties vormen|
uiteindelijk de spil van het werk en zijn fas
cinerend om te lezen. Het materiaal is te rijk|
om tijdens een bezoek g^j
nemen, maar een willekei
volstaan om het werk te erv£
ten ziin soms cr
ven waarin aan iemand gev|
'zij de leeftijd van dienstplic
waarop de ander fel opmerklj
historische studies de bronnl
torisch narratief. Zowel het
M
teri
in
m-l
jntj
in de directe manifestatie va
en Hitsen voor Nederlan
beklemmende vragen op al:
En hoe verhoud jij je tot deze gebeurtenis?
Veel werken in de tentoonstelling hebben
een gelijkaardige complexe structuur en
historische zeggingskracht. Om tot de kern
door te dringen, is wel geduld en concentra
tie nodig en moet vaak wat worden gelezen
of een langere film worden bekeken: maar
het. is meestal de moeite waard. Sterke voor-
fD
O
O
3
OrQ
fD
in
rt
fD_
Q.
x' Q.
2
CL
fD
3
fD
X
XI
O
C
S
O
-5
CL
r~t
Q.
PJ
pJ
-5
0
3
c
rt
Oq
fD
3
O
Q_
0"Q
CL
CL
fD
X
N
m
fD
1
CT
P
CL
O
N
00
SJ
rt
1
fD
Z
O
i-
X
fD:
<jj
OJ
O
fD
3
CD
rt
fü
fD
-s
0
3
p_
A
fD
3
fD
3
rt
fD
N
fD
3
CL
fD
3
P
3
CL
O
fD
Q.
fD
s:
IS) fD
H I?
CL
O
O
-i
CL
fD
pj oo
3
H
m
(3
vp Qui MV iou
üïtfan
a 5 nf of ia
