Wie niet probeert
Kan heel lang wachten
Komt er niet achter
Wat ie begeert
Wie niet probeert
Moet het doen zonder
Mist een hoop wonder
Wie niet probeert
Wie niet probeert
Die leeft niet echt
Voelt niet de zege
Alleen het gevecht
De geboorte van O die zee
i a
De succesfactoren
(O die zee, Huub van der Lubbe)
Deze tekst van Huub van der Lubbe prijkte afgelopen zomer op de
shirts van de vele vrijwilligers die mee hebben geholpen om van
O die zee, een homerische rockopera aan zee, een succes te maken.
De tekst is symbolisch voor het traject waarmee met een groot
en bont gezelschap de eerste Zeeuwse rockopera is gerealiseerd.
Het begon als een groot avontuur met vele onzekerheden, maar met
een steevast geloof in het succes er van. Zonder te overdrijven, kan
gesteld worden dat de Zeeuwse zomer van 2014 in belangrijke mate
gedomineerd en ingekleurd werd door O die zee.
Op de slotgracht van Fort Rammekens en in het fort zelf speelde zich
een boeiend muziektheaterspektakel af; een voorstelling die in totaal
meer dan 10.000 bezoekers trok om het verhaal van Ilias, zijn bruid
Penelopé en zijn vrienden Joost en Kees te horen, te zien en te
beleven. Opvallend was dat meer dan helft van de bezoekers van
buiten Zeeland kwam en uit alle windstreken.
Als opfrisser nog even het project en het verhaal in het kort.
O die zee is een hedendaagse muziektheaterproductie en een
moderne bewerking van Homerus' klassieker Odyssee.Tijd en plaats
van handeling zijn echter afwijkend: O die zee speelt zich in het
heden af en geheel in Zeeland. Het is mede gebaseerd op het in 1990
verschenen boek'Waar eensTroje lag' van Iman Jacob Wilkens.
In dit boek meent Wilkens, in tegenstelling tot andere historici,
dat de omzwervingen van Odysseus zich in en rond het Atlantische
gebied afspeelden. Het verhaal begint als Ilias op het punt staat om
te trouwen maar op de vooravond van zijn huwelijk door zijn
vrienden Joost en Kees wordt ontvoerd voor een vrijgezellenfeest.
Voor het ontstaan van O die zee bevinden we ons in de huiskamer
van Theater de Wegwijzer in Nieuw- en Sint Joosland van Trudi Warns
en Arnout Schop. Op de avond na zijn optreden aldaar, praten Huub
van der Lubbe,Trudi en Arnout nog wat na.Trudi vertelt over haar
plannen om een vervolg te maken op het locatieproject 'De man van
de la Mancha' uit 2010 en over het boek van Wilkens. Huub van der
Lubbe wordt door dit idee gegrepen en neemt het boek mee naar
huis. Enkele weken later geeft hij te kennen graag mee te willen
werken aan de realisering van deze plannen. Na enkele gesprekken
komt er een taakverdeling tot stand.Van der Lubbe zal de liedteksten
voor de rockopera schrijven en Tom de Ket (bekend van o.a. de
Drentse Bluesopera) zal het concept, het verhaal (inclusief het
scenario) en de regie voor zijn rekening nemen. Robert Jan Stips
(de Nits, Supersister) tekent voor de muzikale leiding van het project.
De productie is in handen van Theater de Wegwijzer.
In 2013 geeft het bestuur van Stichting Theater de Wegwijzer
Tom de Ket opdracht tot het schrijven van de teksten en schrijft
Huub van der Lubbe in Berlijn bijna alle liedteksten. In Theater de
Wegwijzer worden de voorbereidingen getroffen tot het realiseren
van de nieuwe plannen: potentiële sponsors krijgen het sponsorplan
toegestuurd, subsidieaanvragen worden verzonden, de vaste
vrijwilligers en vrienden van het theater worden ingelicht en er
In de nachtelijke escapades die volgen verliezen de vrienden zich
in een hallucinerende trip waarin ruimte en tijd onbetrouwbare
begrippen blijken te zijn. Grenzen vervagen, maar ook nieuwe
perspectieven dienen zich aan. De beproevingen die onze held in dit
nieuw vormgegeven muziekverhaal vervolgens ondergaat zijn losjes
geïnspireerd op de beproevingen die Odysseus ooit eerder heeft
ondergaan.
Hoe ontstond het idee om deze bijzondere voorstelling te maken
en waarom werd het zo'n succes?
wordt intensief overlegd met Staatsbosbeheer (eigenaar van het Fort),
hoofdsponsor Zeeland Refinery en de provincie Zeeland.
Zeeland Refinery adopteert O die zee in het kader van het 40-jarig
bestaan van het bedrijf. Het provinciaal bestuur geeft al in een vroeg
stadium aan het project te willen ondersteunen in het kader van het
Zeeuwse programma rond 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden.
De voorbereidingen verlopen goed. Het aantal (hoofd)-sponsors
breidt zich gestaag uit en ook een aantal fondsen wil het project
ondersteunen. De benaderde Nederlandse popgroepen en artiesten
zijn enthousiast om de aan hen toegezonden teksten van muziek te
voorzien, een nieuwe Odyssee maar dit keer door het Nederlandse
poplandschap. De Zeeuwse fotograaf Ruden Riemens maakt een
prachtige foto die onder andere op het het affiche zal prijken.
Toch waren er ook teleurstellingen. Het landelijke Fonds voor
de Podiumkunsten besluit geen subsidie te verlenen omdat men
onvoldoende vertrouwen heeft in het culturele ondernemerschap
van de stichting. Begin december 2013 besluit het bestuur de plannen
toch door te zetten.Vanaf dat moment komt alles in een stroom
versnelling terecht, waardoor het aantal uit te voeren activiteiten
en werkzaamheden op velerlei terreinen fors toeneemt.
Laten we niet vergeten dat O die zee door zijn opzet, aanpak en
locatie een complex project is. Zaken zoals de begeleiding van de
productie, de ondersteuning van de repetities, het ontwerpen en
maken van kostuums, het regelen van de techniek en infrastructuur
zoals geluid en licht, tribune, de trap om het fort te ontsluiten,
de brug over de slotgracht, de logistiek op het terrein van vervoer
en parkeren, de catering van de cast en crew, de inrichting van het
fortfèn het realiseren van een randprogramma, promotie en publiciteit
en noem maar op, worden door een klein maar enthousiast team
opgepakt. De tijd vliegt en half juni beginnen in Amsterdam al de
eerste repetities. De groep acteurs, muzikanten en regisseur Tom de
Ket komen al vrij snel naar Zeeland om in de Mariahoeve van Zeeland
Seaports de repetities in gang te zetten. Zij worden ondergebracht in
chalets en stacaravans op Camping Stelleplas in Heinkenszand.
Theater de Wegwijzer wordt nu nog meer het hoofdkwartier van
de productie want elke avond komen cast, crew en vrijwilligers
daar eten. Een grote groep vrijwilligers bereidt de maaltijden.
De laatste weken wordt er alleen nog gerepeteerd in het fort
en op de slotgracht. Stilaan krijgt de voorstelling onder regie van
Tom de Ket zijn vorm. Op zaterdag 2 augustus vindt de generale
repetitie plaats en na enkele try-outs de première op 6 augustus.
De reacties van het publiek en de pers zijn uitstekend en ook
de kaartverkoop komt na een wat aarzelend begin in een stroom
versnelling terecht. Bijna alle voorstellingen zijn uiteindelijk
uitverkocht en vele mensen moeten worden teleurgesteld.
Helaas kon door verplichtingen van een aantal medewerkers het
aantal voorstellingen van 18 niet worden uitgebreid en bovendien
was het niet de bedoeling in het vaarwater van het Zeeland
Nazomerfestival terecht te komen.Toch was het een goed gevoel
dat er nog gemakkelijk vier tot vijf voorstellingen uitverkocht hadden
kunnen worden, wat nog eens meer dan 3.000 bezoekers zou hebben
betekend. Zaterdag 23 augustus werd de laatste voorstelling van
O die zee gespeeld. Een gedenkwaardige voorstelling overigens,
want het was de enige voorstelling die door onweer tijdelijk stilgelegd
moest worden en pas na een pauze van meer dan een uur kon
worden uitgespeeld. Uiteindelijk is geen enkele voorstelling afgelast,
zelfs niet toen er een keer windkracht 8 stond of die enkele keren
dat hoosde van de regen!
Een oud Nederlands gezegde luidt:'Succes kent vele vaders'. In het
geval van O die zee kan dit gezegde alleen maar in positieve zin
gebruikt worden. Het hele team van regisseur tot regieassistenten,
vormgever, acteurs, muzikanten, koorleden, licht en geluid, grime,
techniek en productie, catering en alle vrijwilligers hebben met elkaar
de basis gelegd en de voorstelling tot een succes gemaakt.
